10 do’s & don’ts voor een fantastisch netwerk

Als alternatief voor traditionele organisaties zoeken veel zzp’ers naar nieuwe vormen van samenwerkingen. Alleen is ook maar alleen en samen sta je sterker. Veel netwerksamenwerkingen starten veelbelovend. Goede mensen bij elkaar, verfrissende ideeën. Om na een half tot twee jaar dood te bloeden. Weinigen lijkt het te lukken tot een beklijvende vorm van samenwerking te komen die traditionele top-down command- en controlorganisaties echt overbodig maakt…

Aan welke randvoorwaarden moet een netwerksamenwerking voldoen om blijvend succesvol te zijn? Op basis van eigen ervaringen een poging enkele succesfactoren te identificeren. Reacties/aanvullingen zijn welkom!

Hoofd- vs hartverbinding

• Don’t: parasietengedrag. Met welke drijfveren bundelen zzp’ers hun krachten? Bij veel netwerken lijkt opportunisme de boventoon te voeren. De drijfveer om krachten te bundelen is niet meer dan het creëren van een vehikel om aan een klus te komen, zo lijkt het. Of om net als bij traditionele organisaties een overloopreservoir te hebben van zzp’ers aan wie je klussen met afdracht kunt doorschuiven. Dat je hiermee geen duurzaam netwerk creëert, lijkt mij evident…
• Do: zoek je ziel. Wat echt bindt, is hetgeen je op hartsniveau bindt. Neem de tijd te zoeken naar de ziel van je samenwerking. In tegenstelling tot veel traditionele organisaties zijn gezamenlijke drijfveren en kernwaarden de lijm van de organisaties van de toekomst.

Interne vs externe oriëntatie

• Don’t: te veel intern bezig zijn. Mijn ervaring is dat het elkaar beter leren kennen en samen bouwen aan een organisatie al snel kan leiden tot te veel interne gerichtheid. Tip: maak duidelijk onderscheid tussen intern en extern, en besteedt in de beginfase aan beide 50 procent van je tijd.
• Do: weet wat je klanten willen. Ik zoek de balans door ook telkens de vraag te stellen wat (potentiële) klanten bezighoudt. Wat is je toegevoegde waarde? Hoe verleid je klanten? Wat is de taal van de klant? Het lijken open deuren, maar hoeveel netwerkorganisaties kunnen hier helder antwoord op geven? Creëer een ‘verhaal’ gericht op klanten.

Individualistisch vs team

• Don’t: scream-team. In veel netwerken ontbreekt het mijns inziens aan een teamgeest. Het is meer een verzameling individuen die iets hebben met eenzelfde thema. Zonder teamgevoel wordt het natuurlijk nooit wat. Het feit dat eigen opdrachten altijd prioriteit hebben, helpt ook niet echt.
• Do: dream-team. Je voelt het wanneer er sprake is van teamgeest. Collega’s steunen elkaar, vullen elkaar aan en houden elkaar scherp. Ze inspireren elkaar, en zoeken elkaar frequent op. De energie stroomt! Het komt erop neer dat je in staat moet zijn het collectiefbelang nevengeschikt te maken aan je eigenbelang. Dat vraagt om een instelling waarbij je je eigen ego en angsten opzij moet kunnen zetten, je kwetsbaar moet kunnen opstellen en je echt moet willen verbinden met anderen. Een lastige opgave in ons zzp ik-tijdperk.

Organisch vs hiërarchisch

• Don’t: gelijkwaardigheid. Krachtenbundeling gaat over synchroniciteit. Paden die samenkomen en samen optrekken omdat ze bij eerste ontmoeting een zodanige klik hebben dat het smaakt naar meer. Het mechanisme is niet veel anders dan in de beginfase bij vriendschappen of relaties. Niet te snel, maar ook niet te langzaam. Bij meer dan twee personen wordt het nog ingewikkelder. Omdat veel zzp’ers wars zijn van hiërarchie is er vaak niemand trekker, waardoor vervolgstappen lang op zich laten wachten en het momentum eruit gaat.
• Do: benoem een coördinator. Helemaal gelijkwaardig zonder trekkerschap klinkt leuk, maar is een ontkenning van onze biologische habitat. Zeker in de beginfase is in een nieuwe groep een procesverantwoordelijke die zich verantwoordelijk voelt voor de voortgang essentieel. Maar dan wel meer bottom-up door veel verantwoordelijkheden te laten bij anderen. Wees daarbij pragmatisch, zodat je niet te lang blijft stilstaan, en speel flexibel in op mogelijkheden het energieniveau hoog te houden. Pas als de cultuur en gewoontes die zorgen voor de verbinding zijn beklijfd, kun je meer loslaten.

Stilstaan vs leren

• Don’t: mijn ervaring is dat veel individualistische adviseurs en zzp’ers helemaal niet willen leren, maar enkel uit zijn op zelfbevestiging. In een gezonde sociale setting word je tegengesproken en kun je niet vluchten voor de waarheid. Opvallend veel adviseurs en zzp’ers hobbelen vrolijk door naar de volgende klant of netwerk als het even moeilijk dreigt te worden, om in eenzelfde groef te blijven hangen. Het niveau van advisering staat dan ook bijna stil, met alle kwalijke gevolgen van dien. Wie dit patroon weet te doorbreken, heeft de toekomst!
• Do: durf te leren. Bovenstaande punten kunnen houvast bieden, maar de werkelijkheid is complexer. De succesvolle organisaties van de toekomst zijn lerende organisaties die de hele cyclus van Kolb en meervoudig leren doorlopen.