2014: Is Het Nieuwe Werken ook dit jaar een blijvertje?

Deze vraag is net zo onzinnig als de vraag of internet een blijvertje is. Toch was dit in 1996 nog de afsluiter van het jaaroverzicht van het NOS journaal: Joop van Zijl verkondigde, rustig articulerend zodat iedereen hem kon volgen, dat internet grote gevolgen zou hebben voor de maatschappij, de economie en de communicatie tussen wereldburgers. Of we dat toen wilden geloven of niet, de technologische vernieuwingen raakten in een stroomversnelling waarvan het einde nog lang niet in zicht is. Ontwikkelingen die elke dag opnieuw grote gevolgen hebben voor de manier waarop wij wonen, werken, communiceren en produceren.

Denk alleen al aan de komst van de 3D-printer. Deze ontwikkeling staat nog in de kinderschoenen en nu al maken we er producten mee waarvoor we eerder een hele organisatie nodig hadden. Zo printte Mick Ebeling, de medeoprichter van Not Impossible Labs, een kunstarm voor Daniel Omar, een jongen die zijn handen tijdens een bomaanslag in Zuid-Sudan verloor. Na de bomaanslag zei Daniel tegen een journalist dat hij liever dood was gegaan. Hij wilde zijn familie niet tot last zijn. Duizenden kilometers verderop las Mick het artikel en besloot naar de jongen toe te gaan. Hij nam 3D-printers, een paar laptops en wat plastic mee. Nu, twee jaar later, pakt Daniel gewoon weer zijn lepel om soep te eten met een kunstarm van 60 dollar. Gemaakt met een 3D-printer.

Voelt u hem…?

Als een individu tegenwoordig in staat is om door middel van technologische ontwikkelingen dingen te organiseren en produceren waar vroeger massa’s mensen, tijd en geld voor nodig was, dan heeft dat grote gevolgen voor de manier waarop wij met elkaar omgaan. We zullen de manier waarop we nu denken, werken, produceren, en dienstverlenen, drastisch moeten vernieuwen, want als de traditionele organisaties en instituties de mens niet werkelijk centraal gaan stellen, dan zullen die mensen dat zelf gaan doen.

Nu begrijp ik best dat het niet eenvoudig is om het roer ineens om te gooien. Decennialang zijn organisaties bezig geweest om, op advies van zeer geleerde heren, de efficiëntie van het productieproces te verhogen door taken op te knippen en de uitvoerders daarvan te reduceren tot inwisselbare radartjes binnen een groter geheel. En dan zouden we deze zogenoemde human resources (menselijke middelen) ineens centraal moeten gaan stellen? Dat is geen kleine omschakeling en heeft dan ook tot bijna geestige resultaten geleid. Denk maar eens aan de dienstverlening: “Om u beter van dienst te kunnen zijn, vragen we u een keuze uit het volgende menu te maken.” We worden bij wijze van dienst door (menselijke) robots doorgeschakeld tot we iemand aan de lijn hebben die, hoe hij ook zijn best doet, vaak simpelweg niet de kennis en/of bevoegdheid heeft om ons daadwerkelijk verder te helpen. Dat is niet alleen frustrerend voor de klant, nog veel frustrerende is dat voor degene de deze zogenaamde dienst verleent.

Waar het wel om gaat bij Het Nieuwe Werken

En dat brengt mij terug bij Het Nieuwe Werken. Ook dat is een voorbeeld van een goed vernieuwingsidee dat, met een ouderwetse bril op, soms rampzalig wordt uitgevoerd. In een poging om mensen, klanten en medewerkers centraal te stellen is Het Nieuwe Werken vertaald naar een implementeerbaar (bezuinigings)concept waarbij we ‘de menselijke middelen’ met loodzware laptops zo efficiënt mogelijk van ‘vlek’ naar ‘vlek’ jagen.

Dat, beste mensen, is een vertaling waar Het Nieuwe Werken juist níet over gaat. Het Nieuwe Werken gaat over het daadwerkelijk centraal stellen van mensen. Mensen die hun individuele professionaliteit weer kunnen en mogen inzetten ten bate van het grotere geheel. Wat is de vraag van vandaag en hoe kunnen we ons inzetten om daar, met alle moderne middelen en mogelijkheden die we inmiddels tot onze beschikking hebben, zo goed mogelijk antwoord op te geven? Doet een organisatie, zeker een dienstverlenende kennisorganisatie, echter aan een ‘vernieuwing’ van ‘het oude werken’, dan zal deze organisatie vroeg of laat concluderen dat ze zelf geen blijvertje is.

Het is 2014! Tijd voor Het Echte Nieuwe Werken: tijd voor Het Nieuwe Werken Next Level.