Arbo-regels voor werkplekken buiten kantoor

ArboHet werken buiten het eigen kantoor (thuis of ergens anders) stelt werkgevers voor heel wat vragen. Gelukkig komt er begin juli een kleine handreiking van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Voor de rest is het vooral goed overleggen, vastleggen, registreren, instrueren en, niet erg HNW-like, controleren. Werken op een derde werkplek is mogelijk een praktische oplossing.

Arbo en elders werken dan op kantoor bezorgt werkgevers heel wat hoofdbrekens. Want niet goed zorgen voor je werknemers als ze thuis of ergens anders werken, kan grote gevolgen hebben. Door de belemmeringen (of ze nu realiteit zijn of alleen in de bezorgde hoofden van werkgevers bestaan) zijn werkgevers soms terughoudend. Voor thuiswerken is de situatie redelijk duidelijk. Daarvoor geldt een zogenaamd beperkt arbo-regime. Maar dat regime gaat in juli van dit jaar ook gelden voor werken op derde werkplekken zoals flexwerkplekken. Dan wordt de Nederlandse wetgeving in lijn gebracht met de Europese regels.

Wat moet een werkgever doen?

Als het gaat om thuiswerken (en straks dus ook om werken op een derde werkplek) heeft de werkgever te maken met de regels uit verschillende wetten: de Arbowet, het Burgerlijk Wetboek en de Arbeidstijdenwet. Een werkplek thuis (en straks dus ook op een andere plek) moet ingericht zijn volgens ergonomische voorwaarden. De werkgever kan de benodigde spullen ter beschikking stellen zoals een bureaustoel, bureau, laptop, laptopstandaard en een los toetsenbord. Of een vergoeding geven aan de werknemer. De werkgever heeft ook een voorlichtingsplicht over de risico’s van het werken thuis en over maatregelen die de werknemer kan (of moet) nemen om het risico te beperken. Dit is een belangrijk aspect want daarmee valt of staat de aansprakelijkheid van de werkgever bij een ongeval of schade.

Aansprakelijkheid van de werkgevers

Eén van de knelpunten bij HNW zit in het onderscheid tussen werk en privé. Als de werknemer een ongeval krijgt, is het dan een ongeval in de privé-sfeer of een arbeidsongeval? De kans is aanwezig dat een werkgever een werknemer onder druk zet om te zeggen dat hij op dat moment niet aan het werk was. Er zijn voorbeelden bekend waarin de werkgever na een bedrijfsongeval de werknemer op het hart drukte om bepaalde dingen wel of niet te zeggen tegen de arbeidsinspectie.

Werkplek buiten de deurDe verantwoordelijkheid en de bijbehorende aansprakelijkheid die werkgevers hebben voor arbo kan niet worden uitgesloten in een overeenkomst. Maar werkgevers kunnen wel veel doen om aansprakelijkheid te voorkomen. Uit rechtspraak blijkt dat de aansprakelijkheid van de werkgever kan vervallen als hij de werknemer goed geïnstrueerd heeft, voor de juiste middelen heeft gezorgd en de werknemer daar niets mee heeft gedaan. Dan heeft de werkgever voldaan aan zijn wettelijke zorgplicht. Zie hiervoor de gerechtelijke uitspraken LJN BV1926 en LJN BV1928. Werkgevers kunnen ook waar mogelijk de risico’s van HNW onderbrengen in een verzekering.

Zelf werktijden registreren

Werkgevers zijn ook verantwoordelijk voor naleving van de werk- en rusttijden uit het Arbeidstijdenbesluit. Dat levert op het eerste gezicht de nodige problemen op bij thuiswerken. Maar er zijn ook branches waarin dat tijdregistratieprobleem allang goed is gepareerd zoals in het wegvervoer, zeevaart en de luchtvaart. Bij thuiswerken moeten werknemers zelf registreren wanneer ze werken. Een kwestie van discipline en verantwoordelijkheid die uitstekend past bij het concept van HNW. Uiteraard moeten over de urenregistratie afspraken gemaakt worden en moet de werkgever voor een handig, praktisch registratiesysteem zorgen. Met het huidige aanbod van tijdregistratie- en andere software moet dat lukken. En een programma als Yammer (een soort intern Twitterprogramma) zorgt voor contact met collega’s en sociaal toezicht op het voorkomen van al te extreme werktijden.

Werken op een ‘derde’ werkplek de oplossing?

Derde werkplekWerken op een derde werkplek is een praktische oplossing. Het wordt steeds gebruikelijker dat werknemers kunnen aanschuiven in kantoren op verschillende plekken. Gefaciliteerd door de werkgever of aangeboden door een commerciële partij. Die werkplekken zijn makkelijker te inspecteren door werkgevers dan een thuiswerkplek en zijn meestal ook een stuk beter geoutilleerd. Zo vangt de werkgever twee vliegen in een klap: hij zorgt voor een optimale situatie voor zijn werknemers en voorkomt eventuele aansprakelijkheid.

Deel dit artikel met anderen
Daniëlle Dubbel - Directeur
Mr. Daniëlle Dubbel is directeur van de www.arbeidsrechtfabriek.nl, een gespecialiseerd kantoor voor arbeidsrecht. Daniëlle heeft meer dan vijftien jaar ervaring met arbeidsrecht en staat dagelijks werkgevers en werknemers bij met allerhande zaken omtrent ontslag, reorganisatie en personeelsbeleid.
Wat zijn uw gedachten over dit onderwerp? Deel ze hieronder met andere lezers!

6 reacties


    Margaret zegt:

    Is het beschikbaar stellen van materialen of een vergoeding gebonden aan een minimum aantal uren dat de werknemer thuis werkt?

    Lars Lutje Schipholt zegt:

    Veel nuttigs staat al in de in 2010 verschenen handreiking over HNW en ARBO, waarvan nu aan de update gewerkt wordt, zie http://bit.ly/ARBOhandreiking

    Daniëlle Dubbel zegt:

    Er bestaat geen wettelijke bepaling hierover, bij CAO of in de arbeidsovereenkomst kunnen afspraken worden gemaakt over het minimum aantal uren waar een werknemer qua thuiswerken aan moet voldoen alvorens een vergoeding of het beschikbaar stellen van materialen aan de orde is. Wel heeft de werkgever de verplichting zorg te dragen voor een werkplek die voldoet aan de eisen die de Arbo-wetgeving stelt. Dat geldt ook voor de thuiswerkplek. Als de medewerker incidenteel thuis werkt, en dan minder dan 2 uur aaneengesloten, is er geen probleem. Veel thuiswerkers hebben minimaal 1 dag per week een thuiswerkdag, en dan spreek je van een structurele situatie. Voorts mag de medewerker nooit opdraaien voor de kosten voor een gezonde thuiswerkplek.   

    Nathalie Hendriks zegt:

    Hallo Danielle,

    Van de volgende persoon Bert Moss European Ergonomist at Arbeidsinspectie te vinden op linkedin heb ik de volgende informatie over het onderwerp verkregen.

    Vanaf 01-07-2012 zullen de regels voor plaats en tijdsonafhankelijk werken(thuiswerkers, telewerkers, etc) worden gewijzigd (niet voor flexwerkplekken in een kantooromgeving) en worden ondergebracht in een afdeling, te weten afdeling 10 van Hoofdstuk 1 van het Arbobesluit. Daarmee valt het plaats en tijdsonafhankelijke werken niet meer onder het volledige arboregime, maar onder een beperkter arboregime. In artikel 1.43 tot en 1.53 (nieuw) wordt expliciet aangegeven welke afdelingen van welke hoofdstukken van het Arbobesluit op het plaats en tijdsonafhankelijke werken van toepassing zijn. Zo zal ook het plaats en tijdsonafhankelijk werken op andere plaatsen dan in een woning (denk aan bv een internetcafé) onder de definitie van thuiswerk komen te vallen en daarmee onder het beperkter arboregime. De werkgever (van de thuiswerker) hoeft dan onder andere niet langer te voldoen aan de concrete eisen in hst 3 van het Arbobesluit, inrichting arbeidsplaatsen.           

    Met vriendelijke groet,

    Nathalie Hendriks

     

    Renée Vissers zegt:

    Belangrijk item, en ik denk ook voor de fiscaliteit van belang (werkkostenregeling in de loonbelasting).

    Niek zegt:

    Het wordt zoals zo vaak weer onnodig ingewikkeld gemaakt. Op kantoor is de werkgever verantwoordelijk voor de juiste ARBO omstandigheden en de medewerker voor het juiste gebruik van de middelen. Thuis of elders is de medewerker zelf verantwoordelijk voor de juiste ARBO omstandigheden. Voor ziekte als gevolg van onjuiste ARBO omstandigheden is de medewerker dus altijd zelf verantwoordelijk (tenzij hij of zij kan aantonen dat de werkgever op kantoor niet de juiste ARBO omstandigheden biedt of heeft geboden). Dus even de wet aanpassen want die zal wel t.o.v. het nieuwe werken achterlopen……..en ik zit momenteel in een verkeerde houding houding achter m’n bureau bij mijn werkgever, dus daar zelf verantwoordelijk voor ;-).