De 10 van HNW: Je bent manager? Gefeliciteerd! [#HNWDJZ]

Dus je bent manager? Let dan goed op, hier zijn de nieuwe crisisspelregels: zijn de resultaten goed, dan bewijst dat, dat je overbodig bent. Als slechte resultaten te voorzien waren, heb je te laat ingegrepen en gefaald. Als slechte resultaten niet te voorzien waren, heb je er niet genoeg bovenop gezeten. En als je er wel bovenop zit, geef je te weinig ruimte en vertrouwen. Leuker kunnen we het niet maken. Wel makkelijker.

Verbeter je toegevoegde waarde per medewerker

De succesvolle manager anno 2012 is zelfbewust en durft los te laten. Op tal van plaatsen is het aantal aan de leidinggevende rapporterende medewerkers enorm toegenomen. Dat kan ook, want medewerkers krijgen meer ruimte. Bovendien zie je je medewerkers minder vaak, want ze werken thuis. En je hoeft ze ook niet meer te zien, want hoe ze werken maakt niet uit, als het resultaat maar wordt behaald. Want je hebt natuurlijk wel duidelijke afspraken gemaakt, toch? Het Nieuwe Werken heet dat. Bij resultaatsturing hoort vertrouwen. De wereld van de manager is weer heel overzichtelijk: leiderschap is vertrouwen geven; vertrouwen geven is resultaat oogsten. Dat zouden meer managers moeten doen.

Wie houdt zich nog aan duidelijke afspraken?

De afspraak van vandaag wordt morgen nog wel herinnerd, maar is volgende week minder waard, en over een maand koop je er niets meer voor. Dus moet alles snel en overmorgen af. Het resultaat is dikwijls dat alles vastloopt, als sjoelstenen in een overvolle sjoelbak. Resultaatsturing is niet de oplossing; juist de eenzijdigheid ervan is het probleem.

Onbeloofbare afspraken hollen de bestuurbaarheid uit. De productiviteitsparadox – hogere ambities, lagere productiviteit – heeft de organisatie in de greep. Resultaatsturing maakt doorgaans eerst bijziend en vervolgens slechtziend. Werkdruk wordt als symptoom op tal van plaatsten voelbaar, om vervolgens te worden ontkend en onderdrukt. Want werkdruk is een beleving; werkdruk is voor watjes. Net als bij sjoelen zit er maar één ding op: hard rammen! De organisatie heeft niet alleen en probleem, ze is het ook!

Hoe doorbreek je dit?

Herken het patroon. Herken dat de waarde van afspraken aan inflatie onderhevig is. Deels als gevolg van onvoorziene onvoorspelbaarheid. Deels ook omdat – gedreven door ambitie – onbeloofbare afspraken worden gemaakt. Grenzen worden veronachtzaamd. Wij zijn allemaal mens met menselijke onvolkomenheden. Dat gedrag is niet altijd onwil, vaker onkunde. Hoe eenzijdiger het maakbaarheidsdenken en de resultaatsturing, hoe groter deze problemen. Bij hyperinflatie komt de formele economie volledig tot stilstand en valt uit elkaar. Bij het sjoelbaksyndroom wordt de organisatie onbestuurbaar. Dat zouden meer mensen moeten zien.

Wat kun je doen?

Je kunt de afspraakinflatie inzichtelijk maken. De Taaktuner kan daarbij helpen. Dit instrument toont de gevolgen van onvoorspelbaarheid voor de beloofbaarheid van afspraken op individueel en op team- en organisatieniveau. Dat inzicht is vaak een eyeopener. Werkdruk wordt uit de beleving gehaald als de feiten onder ogen komen. Feiten zijn een belangrijke spiegel, maar niet voldoende. Besteed aandacht aan de mens in de organisatie: hoe werken we samen? Wat beloven we elkaar? Kunnen we dat – met wat we vandaag weten – ook waarmaken? En als het morgen anders is: hoe stemmen we die veranderingen dan af?

Stel deze vragen eerst aan jezelf. Je komt niet ver als je niet dichtbij begint. En bevraag vervolgens je medewerkers. Ga de dialoog aan. Vraag door: wat is je bijdrage, wat heb je beloofd, en waar liggen de knelpunten? Wat kun je zelf doen om die op te lossen? En wat kan ik daar aan bijdragen? Daar ligt de toegevoegde waarde van de manager. Je bent manager. Gefeliciteerd!

Lees ook blog 8 van De 10 van HNW, waarin Alwin Notenboom verhaalt over Het Nieuwe Werken en sociale innovatie. Dat is slim!