Deel je kennis; savoir participe [#KRHNW]

Met dank aan e-office en work21 publiceert Het Nieuwe Werken Blog iedere week een of meerdere hoofdstukken uit het boek ‘Klein receptenboek voor Het Nieuwe Werken’. In het boek geeft Roland Hameeteman samen met Gonny Vink en Ben Kuiken 49 praktische recepten voor Het Nieuwe Werken. De recepten bieden houvast en inspiratie om vanuit verschillende invalshoeken te starten met Het Nieuwe Werken.
Over weinig onderwerpen is zo veel geschreven als over kennis en het (niet) delen daarvan. Ondanks miljardeninvesteringen van organisaties in kennismanagement en verandertrajecten blijft iedereen op zijn nest met gouden kenniseieren zitten. Hoe moet het dan wel? Het begint met cultuur.

Kennis ligt op straat

Vroeger was kennis macht, maar tegenwoordig is kennis alweer verouderd op het moment dat je het krijgt. Het heeft dus geen zin om al je kennis voor je te houden, ook al omdat je de kennis van anderen nodig hebt om de complexe vraagstukken van vandaag op te lossen. En alleen als jij je kennis met anderen deelt, zijn zij ook bereid hun kennis met jou te delen.Dit is in het kort het belangrijkste principe van werken in de 21ste eeuw.

In de 20ste eeuw kon je nog een heel leven teren op de kennis die je ooit had verworven. Als jij bepaalde kennis had die anderen niet hadden, dan was je belangrijk en onmisbaar voor de organisatie. Het loonde dus ook om die kennis voor je te houden. Tegenwoordig niet meer. Tegenwoordig ligt zo goed als alle kennis op straat, op de digitale snelweg die toegang geeft tot vrijwel alle databanken ter wereld en alle kennis ter wereld. Als je iets niet weet, zoek je het op, op Google, Wikipedia of een andere onuitputtelijke bron van informatie. Of je raadpleegt een expert, iemand die zich al een heel leven in een bepaald onderwerp heeft verdiept.

Toegevoegde waarde van een expert

Dat klinkt nogal tegenstrijdig, want als kennis geen onderscheidend vermogen meer geeft, wat is dan nog de toegevoegde waarde van een expert? Niet zijn kennis dus, maar wat dan wel? Misschien heb je ooit bepaalde informatie gezocht en moest je je daarvoor door een enorme berg informatie heen werken voordat je vond wat je zocht. En vervolgens kwam je een expert tegen die je binnen een minuut het antwoord kon geven op je vraag. Hoe doet hij dat?, vraag je je dan vertwijfeld af.

Dat kan hij omdat hij weet waar hij naar moet zoeken. Het grote verschil tussen een expert en een leek is namelijk dat de eerste zich al intensief met een bepaald onderwerp heeft bezig gehouden. Daardoor heeft hij een kader in zijn hoofd waardoor hij hoofd- en bijzaken van elkaar kan onderscheiden. Als je je voor het eerst in een bepaald onderwerp verdiept, mis je dat kader en lijkt alles even belangrijk. Daardoor heb je veel meer tijd nodig om de speld in de spreekwoordelijke hooiberg te vinden.

Koppel kennis aan een expert

Dit zou er dus voor pleiten – wat we in dit recept ook doen – om kennis altijd te koppelen aan een expert. Dus in plaats van miljoenen te investeren in een ingenieus kennismanagementsysteem, heb je veel meer aan een soort online smoelenboek dat nauwgezet bijhoudt wie welke expertise bezit. Daarin kun je de expert vinden die snel en eenvoudig antwoord kan geven op je vraag. Iemand die expert is op een bepaald gebied, zal zijn expertise maar al te graag etaleren. Dit kan door wiki’s te schrijven, door een blog over zijn onderwerp bij te houden of door collega’s behulpzaam te zijn wanneer ze specifieke vragen hebben. Als hij daarvoor dan ook nog een aantekening in zijn profiel ontvangt, gaat het bijna helemaal vanzelf.

Kort samengevat begint dit recept dus met een bewustwordingsproces over de waarde van kennis en het besef dat het delen van kennis noodzakelijk is om vooruit te komen. Vervolgens heb je een goed online smoelenboek nodig zodat je experts makkelijk kunt vinden. Als die experts vervolgens ook nog eens beloond worden voor hun hulp door een erkenning van hun expertise, dan ben je eigenlijk al klaar.

In de volgende recepten gaan we het specifieker hebben over actieve vormen van kennis delen, de wiki en het blog.

Volgende week recept 37: Houd een wiki bij; wiki a la beurre. Lees het vorige recept: Maak een digitaal smoelenboek; oui is oui, of begin bij het eerste recept van Klein receptenboek voor Het Nieuwe Werken.