‘Drive’ tot Het Nieuwe Werken

Door Dik Bijl van Nieuw Werken - 28 april 2010
2 Reacties

Ik heb zojuist het boek Drive van Daniel Pink gelezen; bijna in 1 adem. Het boek is na het lezen van Linchpin (‘Onmisbaar‘) van Seth Godin de bevestiging dat ‘Corporate America’ (bijna) klaar is voor Het Nieuwe Werken. Maar de juiste oplossing bieden beide boeken nog niet. En die hebben wij als ambassadeurs van Het Nieuwe Werken wel, toch?

Waarom heb ik dit boek in 1 adem uitgelezen? Het onderwerp ‘wat motiveert de mens’ boeit mij enorm en Pink weet een goed en toegankelijk overzicht te geven van de research op dit gebied van de afgelopen eeuw. Het boek is verder ook lekker vlot geschreven.

Maar er was nog een reden waarom het boek mij zo boeide: het gaat eigenlijk over Het Nieuwe Werken en het gaat over het Rijnlands model. Maar dan uiteraard zonder die begrippen te noemen, want daar is Pink niet bekend mee. Dat geeft niet. Het mooie ervan is nu juist de bevestiging: de tijd is rijp voor Het Nieuwe Werken en niet alleen in Nederland.

De essentie van Drive

Volgens Pink hebben mensen drie drijfveren (‘Drives’). De eerste is gelijk aan die van alle dieren en dat is de drijfveer tot individueel en collectief overleven. De biologische en seksuele drijfveer.

De tweede drijfveer is beloning en straf. Die drijfveer is gekomen met de beschaving en betekent dat gewenst gedrag beloond wordt en ongeoorloofd gedrag bestraft.  Die drijfveer is in het industriële model tot een ware kunst verheven en ook vandaag de dag werken vrijwel alle bedrijven nog volgens dit model: het geven van bonussen voor goed bedrag en degradatie/ontslag voor slecht gedrag.

De derde drijfveer is de intrinsieke motivatie. Mensen die iets doen omdat ze het zelf willen. Uit tal van wetenschappelijk onderzoek blijkt dat die motivatie het sterkst werkt. Het is ook waarmee we geboren zijn. Eigenlijk zijn de biologische/seksuele en de intrinsieke drijfveren de natuurlijke en is de tweede drijfveer  min of meer ‘bedacht’ door de opzichters van de maatschappij; iets wat we binnen de organisatie het ‘management’ noemen. Een aardig inzicht vond ik zelf. De intrinsieke motivatie wordt onderverdeeld in het universele verlangen naar autonomie, het verlangen om ergens goed in te zijn (‘mastery’) en het hebben van een zinvol doel dat het eigenbelang overstijgt (‘purpose’).

Deja Vu

Wat echt verbazingwekkend is in het boek, is dat research overduidelijk aantoont dat de tweede drijfveer een korte termijn werking heeft die zo sterk en verslavend is dat het de natuurlijke intrinsieke motivatie stuk kan maken; net zoals drugs ons lichaam kapot kunnen maken. Toen ik dat las spoelde een golf van herkenning en schaamte door me heen. Ik heb 4 kinderen; mijn jongste zoon had iets bijzonders. Hij vond het leuk te helpen in de huishouding: afwassen, stofzuigen, boodschappen doen, opruimen. Niet altijd natuurlijk, maar soms, als het hem uitkwam.

In ons nieuwe huis bedacht ik een mooi systeem om de kids goed mee te laten helpen met de huishoudelijke taken. Mijn vrouw en ik werkten allebei en ik vond het wel goed opvoedkundig om de kinderen mee te laten draaien. We maakten een takenlijst en iedere uitgevoerde taak gaf punten. Als ze samen een bepaalde hoeveelheid punten hadden met een min of meer gelijke onderlinge verdeling, dan kregen ze een beloning: een spelcomputer. Het was een typisch voorbeeld van een groepstarget. En het werkte. Alle kinderen waren actief, maar de jongste het meeste. Dus met veel feest werd  na enige maanden de komst van de spelcomputer gevierd.

Maar daarna merkte ik het negatieve bijeffect. De jongste had alle interesse in huishoudelijke klusjes verloren. Hij wilde nog wel eens iets doen, maar dan voor een beloning. Hij keek ook vooral of hij niet meer deed dan de anderen. Ik had hem verpest. Ik had zijn intrinsieke motivatie om zeep geholpen. En nu 6 jaar later zie ik dat nog steeds. Had ik toen al maar het boek van Pink kunnen lezen.

Extrinsieke motivatie werkt … averechts

Maar het is nog veel erger dan dat. Daarvoor moet je het boek lezen. De verwoestende werking van het sturen op extrinsieke motivatie – de tweede drijfveer – is enorm. Pink spreekt over de ‘7 deadly flaws’ van extrinsieke motivatie. Behalve het om zeep helpen van intrinsieke motivatie, maakt het ook de creativiteit kapot, geeft het minder goede resultaten, leidt het tot corruptie enzovoort. Ons hele industriële denken is ermee doorspekt; sterker nog: er op gebaseerd. En dat maakt dat we veel minder succesvol, productief en gelukkig zijn dan we zouden kunnen zijn.

Maar er is hoop. Het omarmen en gaan sturen op de intrinsieke motivatie is de oplossing. Dan gaan mensen werken omdat ze het willen en niet omdat ze het moeten of omdat ze er zo goed beloond voor worden. En dat is precies wat Het Nieuwe Werken beoogt.

Onze kans

Daar zit ook een kans voor ‘ons’ als ambassadeurs van Het Nieuwe Werken; straks ook buiten Nederland. Want Pink blijft (net als Godin overigens) in zijn oplossing steken op het niveau van wat tips en trucs voor de organisatie en het individu. Hij zet het niet in op het niveau dat we hier inmiddels al langer kennen, namelijk een integrale, multidisciplinaire aanpak om de organisatie te transformeren naar Het Nieuwe Werken, langs vier dimensies: ICT, facilitair, organisatie en attitude/gedrag.

Ja het wordt nog lange tijd mooi met Het Nieuwe Werken. Ik voorzie een nieuw Nederlands export product: ‘The New Way of Working’.

Ik ben alvast maar begonnen aan een white paper met die titel.

Deel dit artikel met anderen
Dik Bijl - Spreker, schrijver, onderzoeker, docent, begeleider en adviseur op het gebied van HNW
Dik Bijl behoort tot de pioniers op het gebied van Het Nieuwe Werken. Sinds 2007 schrijft en spreekt hij over dit onderwerp en begeleidt organisaties op hun reis naar HNW. Dik heeft inmiddels drie boeken over dit onderwerp geschreven, onder andere het Engelstalige Journey towards the New Way of Working, waarmee de Nederlandse visie, kennis en ervaring over Het Nieuwe Werken wereldwijd beschikbaar wordt.
Zie zijn website en LinkedIn-profiel voor meer informatie.
Wat zijn uw gedachten over dit onderwerp? Deel ze hieronder met andere lezers!

2 reacties


    Guus Pijpers zegt:

    En omdat wij mensen ook gedreven worden door plaatjes, deze presentatie: http://www.coolinfographics.com/blog/2010/5/13/

    DeMetter.com zegt:

    Hoi Dick, bedankt voor het posten van deze book review. Ik had het boek al liggen, maar heb het nu naar boven geschoven op mijn 'todo list'. Als ondernemer en vader van twee jonge kinderen is het dus echt een aanrader als ik het van jou mag geloven!

    DeMetter.com – minding your business