Duurzaam werken: Praktijkvisies op Het Nieuwe Werken

What’s in a name? vraagt het management in de private en publieke sector zich in koor af, wanneer organisatiestrategie of personeelsbeleid in de bestuurskamer aan de orde zijn. Praten we al over Werk 3.0? Buiten kijf staat dat het transitieproces en route is – van traditioneel werken naar telewerken – en vervolgens zal aankomen bij Het Nieuwe Werken.

Sommigen spreken van ‘de nieuwe arbeidsrelatie’; een waardevolle gedachte omdat de reis verder gaat en de jongste arbeidsverhoudingen op deze manier telkens de nieuwste kunnen worden.

De Stichting TelewerkForumHNW trok vorig jaar de stoute schoenen aan. Het volgende station op de arbeidsorganisatorische routeplanner heet ‘duurzaam werken’. Over thought leadership valt niet te twisten. Wij waren in 1991 present bij de oprichting van de Stichting Platform Telewerken Nederland. Toen was ‘telematica’ nog geen gemeengoed en The Internet slechts beperkt beschikbaar. Tim Bernes-Lee werkte net aan zijn WorldWideWeb-project om elektronische informatie-uitwisseling voor wetenschappers via hypertext mogelijk te maken. Maar dat wist bijna niemand, laat staan wat de ingrijpende en onomkeerbare gevolgen voor de wereldsamenleving hiervan zouden zijn.

Duurzaamheid

Toch droegen nieuwe manieren van plaats- en tijdonafhankelijk werken met automatisering en telematica al het predicaat duurzaam, in die zin dat voorstanders de nadruk vaak op de reductie van het woon-werkverkeer legden. Telewerken was goed voor het milieu, luidde de boodschap. Vandaag tilt Willem de Jager – zojuist directeur-af van het Forum Duurzaam Werken – het duurzaamheidsaspect terecht boven het maaiveld aan bekende voordelen uit en plaatst hem centraal. Duurzaamheid werkt immers in allerhande domeinen door, zoals milieu, gezondheid, welzijn en economische ontwikkeling. Maar zeker ook arbeidsrelaties.

Tegen bestuurders in alle sectoren zeggen wij: doe niet mee met hypes, maar richt daarentegen de aandacht op de merites van de zaak. De wereld – mensen, technologie, markten en samenleving – is letterlijk onderhevig aan allerlei transformaties, die zich ook nog sneller dan ooit én parallel voltrekken. Dat vraagt vice versa om bestendige overheden en bedrijven, die de externe veranderingen kunnen verwerken door intern voor een solide maar flexibele arbeidsorganisatie te zorgen. Zonder inzet en optimalisatie van plaats- en tijdonafhankelijk werken en een gezonde dosis nieuwsgierigheid lukt dat nooit.

Smart organization van de 21ste eeuw

En vergeet het recht daarbij niet. Wie als bestuurder namelijk géén strategisch-juridisch beleid heeft ingevoerd voor arbeid in relatie tot digitale technologie en informatieverwerking, mist niet alleen een belangrijk sturingsinstrument, maar loopt tevens hopeloos achter. Sterker nog, dit beleid behoort onderdeel te zijn van geconsolideerde en geïntegreerde strategisch-juridische normstelling voor de informatiehuishouding per organisatie, binnen de piketpalen die wetgever en wederpartij stellen. Legal compliance moet, en zelfs voordurend, dus mede gericht op de bewegende legislatieve horizon met onder meer meldplichten voor datalekken en nieuw pan-Europees privacyrecht. Het recht behelst echter meer dan voldoen aan wet- en regelgeving of traditioneel risicomanagement door beperking van aansprakelijkheid. Een geavanceerde benadering van juridische normering optimaliseert bedrijfsmiddelen en creëert economische waarde. Onvermijdelijke voordelen voor iedere smart organization in de 21ste eeuw.

Mr. V.A. de Pous & Drs. J.M.M. van der Wielen, Duurzaam werken; Praktijkvisies op Het Nieuwe Werken (2), Uitgeverij Tiem. Deze nieuwe bundel bevat bijdragen van auteurs die dieper ingaan op nieuwe manieren van – duurzaam – werken, de actuele dilemma’s incluis.