Grote veranderingen beginnen klein

Laatst heb ik het boek ‘de zwarte zwaan’ gelezen. De essentie van het boek is dat echte veranderingen op plekken gebeuren die niemand verwacht. De massa kijkt juist naar de ontwikkelingen die door alle analysten worden aangewezen. Maar meestal gaat het hierbij om voorspellingen die gebaseerd zijn op  gebeurtenissen uit het verleden, die vervolgens door de analysten worden geëxtrapoleerd. Dit betekent dat de echte veranderingen kunnen ontstaan buiten de radar van de media en massa.

Want wees eerlijk, de meeste mensen kijken naar wat anderen zeggen en praten elkaar alleen maar na. Wanneer zich dan ineens een grote verandering openbaart (bijvoorbeeld de recessie), dan zullen diezelfde analysten met terugwerkende kracht vertellen dat ze het al lang hebben zien aankomen. Dus dat ze toch gelijk hadden. Het is per slot van rekening ook hun werk niet waar. Maar waar de zwarte zwaan werkelijk om gaat is dat echte veranderingen zich vaak buiten de wereld van de meeste mensen ontwikkelt.

De werkelijke Macht

Hoe zit het dan met Het Nieuwe Werken, of anders gezegd work21. Een half jaar geleden keek ik naar uitzending over de geschiedenis van Europa. Een prachtige veeldelige documentaire over hoe Europa zich door de eeuwen heeft ontwikkeld. De historicus Geert Mak bracht op heldere wijze over het voetlicht waar T-splitsingen in de tijd voor Europa hebben gelegen.

Aan een van zijn uitspraken moet ik nog vaak denken. “Tot de 18de eeuw lag de macht bij de kerk, in de 19de eeuw bij het koningshuis, in de 20ste heeft het volk de macht bij een vertegenwoordiging (regering) neergelegd”. Wanneer je daar over nadenkt en je kijkt nu om je heen dan zie je dat de macht van de regering de laatste tien jaar aan het verschuiven is naar ‘het volk’. Social Media zorgt ervoor dat mensen elkaar kunnen vinden zonder dat daar een organisatie voor nodig is. Mensen organiseren zich en zijn in staat om samen meningen te vormen en krachten uit te oefenen op bedrijven en regeringen. De macht komt steeds meer bij de mensen zelf te liggen. Is dat nieuw, ik denk het niet.

De Fabriek

Voor de tijd dat er fabrieken waren was de levensstandaard niet hoog en waren mensen de hele dag druk in de weer om brood op de plank te krijgen. Toen de eerste fabrieken werden gebouwd was dat voor veel mensen de kans op een verbetering van hun levensstandaard. Dus trokken miljoenen mensen van het platteland naar de stad om daar te werken. Misschien wilden ze op dat moment wel meer zelf controle over hun leven hebben, maar daar was de situatie niet naar … Je moest toch in eerste instantie zorgen voor je gezin.

De fabrieken werden machtig en bepaalden voor een groot deel je leven. En eigenlijk staan deze fabrieken nog steeds om ons heen. Ze heten nu banken, verzekeraars, overheden. De echte productiebedrijven staan intussen in China. Wat wel een groot verschil met tweehonderd jaar geleden is dat we het met z’n allen heel goed hebben. Onze levensstandaard is erg hoog geworden. En op dat moment is het zaadje ontkiemt voor de veranderingen die we nu om ons heen zien.

Betekenis

Doordat wij ons niet echt meer zorgen hoeven te maken over onze toekomst, zijn wij in de positie om meer om ons heen te kijken. Om meer na te denken over ons leven, wat we er mee willen. We willen meer betekenis geven aan ons leven. En daar zit de echte verandering. Daarbij zijn bijna alle mensen van de wereld in het afgelopen tien jaar met elkaar verbonden via Internet en mobile telefoons. Hierdoor voelen wij ons sterker dan ooit en kunnen we kennis delen en groeperen zonder dat we daarbij afhankelijk zijn van overheden, koningshuizen, regeringen of fabrieken. Dat geeft een gevoel van vrijheid. Het zaadje om te zijn wie je bent is aan het kiemen. En dat hou je ook niet meer tegen.

De nieuwe Beschaving

Wanneer wij het dus hebben over HNW zouden we eigenlijk moeten spreken over een nieuwe samenleving, een nieuwe beschaving. En deze nieuwe beschaving is in een rap tempo aan het ontstaan. Maar de verschillen in onze wereld zijn nog groot, en dat geeft uiteraard veel spanningen. Om als geheel verder te groeien zullen we eerst de grote verschillen moeten aanpakken. Doen we dat niet dan wordt onze samenleving binnenkort zeker een paar stappen teruggezet. En dat zal niet op een genuanceerde manier gebeuren stel ik me voor.

HNW inside

Wat ik nu interessant vind is dat wij over HNW of work21 praten alsof het allemaal nieuw en spannend is. Maar dat is het niet! Het zit al in ons. We zijn alleen onze vrijheid kwijtgeraakt door armoede in het verleden en de introductie van fabrieken. Wat we nu aan het doen zijn is weer mens worden en de fabriek te gebruiken waar hij voor is: produceren, maar dan wel met zo min mogelijk mensen. In mijn ogen weten de meeste mensen diep in hun hart wel hoe ze willen leven en werken.

Alleen is ons aangepraat dat we ons zorgen moeten maken over onze toekomst en daardoor accepteren we dat we als HUMAN RESOURCE worden gezien op het werk. Die angst wint het bij veel mensen nog van de gedachte meer te kunnen zijn wie je echt bent. Maar de weg naar een nieuwe beschaving is intussen ingezet en zal nooit meer stoppen. Jij weet het toch eigenlijk ook al lang!