Hoe nieuw is Het Nieuwe Werken?
Een groot aantal van de technologieën, toepassingen en ideëen die Het Nieuwe Werken mogelijk maken zijn al een tijd beschikbaar. Videoconferencing en Livestreaming kon in de jaren ’90 al. Document sharing, Wiki’s en andere vormen van kennisdeling zijn ook al jaren mogelijk. Telewerken en thuiswerken is al sinds jaar en dag een geopperde mogelijkheid om bijvoorbeeld woon-werkverkeer en daarmee de files te beperken. Op de één of andere manier dringen de verschillende manieren en mogelijkheden nu pas door, en worden de technieken die bijdragen om efficiënter, productiever en effectiever te werken, nu pas strategisch ingezet.
Culturele omslag en nieuwe denkwijze
Het mag duidelijk zijn de verschillende verschijnsvormen van Het Nieuwe Werken niet morgen op grote schaal ingevoerd zullen worden. Het gaat om een geleidelijk proces dat ongetwijfeld veel weerstand zal ondervinden. Ik ben er zelf heilig van overtuigd dat de manier van (kennis)werken zoals die de afgelopen decennia heeft plaatsgevonden, zal veranderen. Als gevolg van nieuwe mogelijkheden en technologieën, maar ook door nieuwere, inventievere en slimmere manieren van werken en samenwerkingsvormen. Wie wil er tenslotte graag een deel van de dag – samen met miljoenen anderen – in de file staan om tussen 9 en 5 aanwezig te zijn, terwijl hij of zij door een andere werkindeling veel productiever voor het bedrijf of opdrachtgever zou kunnen zijn?
Vraagstukken
Voor een behoorlijk aantal vraagstukken zullen goede oplossingen gevonden dienen te worden. Het management zal moeten sturen op resultaat en feedback, niet op aanwezigheid. Het gaat hier om vertrouwen. De werknemer 2.0 zal over de mogelijkheden en middelen moeten beschikken om decentraal zijn of haar werk te kunnen doen. De werknemer op afstand zal rekenschap moeten geven van zijn of haar resultaten, om moeten kunnen gaan met deadlines, om kunnen gaan met vrijheid, ook als er geen dwingend oog is van een chef.
In de klassieke kantooromgeving, met vaste werkplekken, afdelingen, afdelingsoverleg en structuren maakt een werknemer van een bedrijf deel uit van een sociale structuur. Dit geeft zingeving en het idee of gevoel ergens bij te horen. Een mens (werknemer of persoon) is een sociaal wezen. Er zijn ook nu voorbeelden van bedrijven die met flexplekken experimenteren waarbij nieuwe werknemers of externen zich verloren kunnen voelen in de losse en indivuele inrichting van zo’n flexibele omgeving. Het is in mijn beleving dan ook nog altijd aan te bevelen om zo’n 2 tot 3 dagen per week op de centrale plek te werken, om het contact met de collega’s te onderhouden. Wellicht dat dit door nieuwe inzichten, mogelijkheden en technieken in de toekomst op andere manier kan worden ingericht en geregeld?
Een ander vraagstuk is het omgaan met informatiestromen. Wie zou willen, zou tegenwoordig immers 24 uur per dag non-stop door kunnen werken, zonder zich te vervelen. Er is zoveel informatie beschikbaar en er zijn zoveel ontwikkelingen gaande, dat het maken van keuzes onvermijdelijk is, net als het reguleren van de informatie.
Een goede afbakening van beschikbaarheid en bereikbaarheid is essentiëel. We zien nu al dat privé en zakelijk bij veel mensen door elkaar heen lopen. Om te voorkomen dat kenniswerkers massaal aan burnout en uitputting ten onder gaan, is het van groot belang om hier duidelijke afspraken over te maken.
Hype of bestendig?
Onlangs zag ik op een LinkedIn-community over Het Nieuwe Werken een posting voorbij komen waarin gesteld werd dat Het Nieuwe Werken een hyperige kreet zou zijn. Het risico bestaat inderdaad dat ‘Het Nieuwe Werken’ voor commerciële doeleinden misbruikt gaat worden.
Als we Het Nieuwe Werken definiëren als nieuwe, andere manier voor inrichting van het werk, zou het daarentegen wel eens een bestendige trend kunnen blijken, die blijvend invloed heeft op de manier waarop miljoenen kenniswerkers wereldwijd hun werk inrichten.