Het Nieuwe Werken Volgens Roland Hameeteman (e-office)

Een aantal weken geleden werd mij gevraagd of ik een gastcolumn wilde schrijven voor deze website. Uiteraard hoefde ik daar niet lang over na te denken, omdat het uitdragen van nieuwe manieren van werken en organiseren mij in het bloed blijkt te zitten. Ik doe het immers al vanaf 1991, alleen in de eerste jaren was ik laten we zeggen wat minder effectief. De laatste jaren daarentegen is de maatschappij zo snel aan het veranderen dat er een luisterend oor komt voor nieuwe geluiden. Je ziet ook de ene website na de andere oppoppen over Het Nieuwe Werken (HNW).

Wat mij op veel van deze sites opvalt is dat het vaak over redelijk platte zaken gaat als, flexwerken, thuiswerken, nieuwe kantoorinrichtingen, andere werktijden, prive/werk-balans…dat soort zaken. Maar in mijn beleving zijn dit alleen de resultaten van een veel grotere beweging die gaande is. En dat is niet een beweging die door het bedrijfsleven is ingezet maar door de maatschappij, door ons allemaal. Blijkbaar zijn wij ons anders gaan gedragen, waardoor nu ook het bedrijfsleven zich opnieuw moet inrichten om aansluiting te vinden bij deze sterk veranderende samenleving.

Toen wij in 1991 starten met ons bedrijf e-office, wilden wij het allemaal anders doen. Wij wilden een organisatie waarbij we maximaal gebruik konden maken van elkaars hersencapaciteit. Waarbij we op een normale manier met elkaar omgingen, in plaats van de hiërarchische wijze die wij tot dat moment om ons heen zagen. Om daar invulling aan te geven moesten wij een aantal dingen rigoreus anders aanpakken dan mensen gewend waren. En daardoor word je al snel een vreemde eend in de bijt. Omdat wij bijvoorbeeld een vrije stroom van kennis en informatie wilden, hebben we alle barrieres weggehaald. En barrieres waren managers, afdelingen, procedures , funkties, administratieve organisatie. Weg ermee. Hierdoor bouw je een andere organisatie, en gaan mensen anders met elkaar om.

Het resultaat was dat we overal konden werken, alle informatie beschikbaar hadden, een andere kantoorinrichting kregen, een andere cultuur. Je zou van een afstandje kunnen zeggen dat wij al in 1991 aan het flexwerken waren, thuiswerken en op verschillende tijdstippen aan het werken waren. Wij gebruikten daar specifieke software voor om de communicatie en samenwerking ook op afstand mogelijk te maken. Deze software noemen wij nu HumanSoftware. Software die mensen helpt om elkaar te vinden, te communiceren en samen te werken. Compleet andere software dan de software die de meeste bedrijven inzetten voor hun bedrijfsprocessen.

Onderstroom van Het Nieuwe Werken

Waar het dus om gaat, is dat je je niet richt op de meest voor de hand liggende zaken als flexwerken, maar dat je de onderstroom begrijpt. En dat mis ik bij de meeste bedrijven die nadenken over Het Nieuwe Werken. Of zoals wij dat noemen Work21. De onderstroom is namelijk ingezet door de mensen om ons heen. Mensen die via internet en nu zeker via Social Media zichzelf razendsnel kunnen informeren en organiseren. Mensen hebben als groep ineens een stem en beinvloeden de maatschappij. Mensen kunnen overal hun spullen kopen, dus als jij het niet hebt klikken ze je weg en kopen ze het ergens anders. Mensen willen steeds beter laten zien wie ze zelf zijnen kopen ook zo hun kleding, auto’s, software, muziek, voedsel. Mensen willen aandacht en willen herkend en erkend worden.

Het bijzondere van deze tijd is dat de grote veranderingen deze keer niet vanuit het bedrijfsleven worden geïnitieerd maar vanuit de massa buiten organisaties, wij allemaal dus. We zien bedrijven worstelen om het hoge tempo van veranderen van de samenleving bij te benen. Bijna alle bedijven zijn gebouwd voor een stabiele omgeving. Ontworpen in de 20ste eeuw en totaal niet klaar voor de 21ste eeuw. John Kotter noemt de nieuwe organisatievorm voor de 21ste eeuw de adaptieve organisatievorm. Een vorm van organiseren waarbij je en voorspelbaar kunt zijn, maar tegelijkertijd wel met twee benen in de samenleving staat. En dat staat haaks op het gedachtengoed van het meeste management. Want management wil controleren, het meeste management is daarbij ook nog steeds zelfgenoegzaam. Wij weten hoe het zit, wij zijn succesvol, kijk maar naar onze spreadsheets, naar onze resultaten.

Andere wereld, andere organisaties

Maar de wereld is veranderd. Organisatie moeten opnieuw worden uitgevonden om te kunnen overleven. We moeten het goede uit de 20ste eeuw bewaren, maar er nieuwe dingen aan toevoegen. We moeten als organisatie kunnen luisten, communiceren, nadenken. We moeten met organisaties creatief kunnen zijn en met nieuwe oplossingen komen. Als je dit terugleest kan je zeggen: organisaties moeten worden verrijkt met de eigenschappen van een mens. En wie kan dat nou beter toevoegen dan….precies, een mens. Dat betekent dat naast het managen van de processen er een nieuw onderdeel aan een organisatie toegevoegd moet worden: het mensdeel, met alles erop en eraan.

Om als organisatie te kunnen luisteren, communiceren, creatief zijn, oplossingen bedenken heb je een andere organisatie nodig. Heb je HumanSoftware nodig, heb je een sterke cultuur nodig en moet je een helder beeld hebben bij het gewenste gedrag. Wij hebben met e-office tot nu toe altijd geëxperimenteerd met onze organisatievorm. We hebben successen gekend, en fouten gemaakt. We denken nu de de juiste richting te hebben gevonden. Maar laat ik een ding zeggen: flexwerken, thuiswerken of je kantoor opnieuw inrichten zijn bijna de sluitstukken van work21, van Het Nieuwe Werken. Dat durf ik na bijna 20 jaar uitproberen wel te zeggen. Het begint allemaal bij een gevoel van urgentie en een nieuw soort leiderschap. Maar als je met je organisatie aan deze voorwaarden kunt voldoen kan work21 de deur voor je openen naar de 21ste eeuw.