Interview: ‘Communities worden steeds belangrijker’.

Online communities die ook buiten de muren van bedrijven en organisaties doorlopen, worden als een belangrijk trend gezien binnen Het Nieuwe Werken. Als bedrijf of organisatie, een cluster van unieke personen, kun je immers nooit alles weten. Door samen te werken buiten de bedrijfsgrens ontstaan vele voordelen, niet alleen op het gebied van informatieuitwisseling en kennisdeling, maar ook bij productontwikkeling, onderzoek, klantenbinding, klachtenfeedback etc.

Afgelopen maanden zijn er een aantal boeken over de werking van communities verschenen. Erwin Blom lanceerde in november 2009 zijn Handboek Communities, waarin hij praktisch ingaat op de do’s en dont’s voor het opzetten van een community. Menno Lanting schreef het boek ‘Connect’ voor managers en Arnd Burgman, Wim Hofland en Patrick Savalle van Sogeti schreven het boek ‘Teampark’ over het benutten van de voordelen van sociale netwerken, crowds en communities in de bedrijfsvoering.

Arjan Hooiveld van HNWBlog interviewde Paul Bessems, pleitbezorger van Human Capitalism, de community-economie en Weconomics, oprichter van diverse communities en schrijver van de managementroman ‘Elke dag als de zon opkomt’, waarin de community-economie gestalte krijgt. Hij beschrijft daarin een duidelijk concept en een duidelijke visie over de mogelijkheden, voordelen en noodzaak van communities. Toch zijn er ook vragen.

Het lijkt erop dat in het model van de community-economie vooral wordt uitgegaan van de positieve eigenschappen van mensen. Ook bij de generatie Y zullen er mensen zijn die het eigenbelang voorop zetten, of die over lijken gaan. Waarom denk je dat de community-economie het model van de toekomst is?

‘De community-economie maakt gebruik van het web en gaat uit van de webgeneratie. Eén van de grote voordelen van het web is dat het markten transparant maakt. Er zijn veel (soorten) communities. Weconomics-communities zijn specifieke communities die werken vanuit een aantal fundamentals. Zo willen we een 1:1 relatie creëren tussen vrager en aanbieder in een domein. De aanbieder biedt naast bestaande kwaliteitskenmerken zoals lidmaatschap, ook op de andere eigenschappen een bepaalde waarde, zoals een verificatie login (mogelijk op verschillende niveau’s), betrouwbaarheid en een Weconomics-index waarbij van iedere partner de mate van samenwerkingsbereidheid wordt bijgehouden.’

‘De deelnemers die binnen een community kiezen voor het korte termijn, eigen belang boven het lange termijn belang van de community vallen snel door de mand en zullen de community waarschijnlijk snel (moeten) verlaten.’

In het boek stel je meerdere malen dat het kapitalisme haar langste tijd heeft gehad. Ik ben het met je eens dat we de laatste jaren de obscure en perverse kanten van het kapitalisme zijn tegengekomen: exorbitante bonussen, vriendjespolitiek, zonnekoninggedrag, instituten die too-big-to-fail zijn geworden. Zijn de mensen mentaal überhaupt klaar voor een totaal ander systeem?

‘Ik doel met het boek op een specifieke vorm van kapitalisme: Financial Capitalism en dan met name het Anglo-Amerikaanse model. Ik zie een ontwikkeling van Financial Capitalism naar Human Capitalism, ik hoop daar ook mijn promotie onderzoek over te gaan doen. Ook binnen Human Capitalism blijven de vrije marktwerking, een beperkte overheidsinvloed en keuzevrijheid essentieel.’

‘Toch zijn er verschillen. In mijn beleving wordt de macht en invloed van geld minder belangrijk, wordt de invloed van Human Capital groter en zullen meer bedrijven voor het Rijnlandse model kiezen.’

Het is van alle tijden dat mensen gericht zijn op het verkrijgen van status, macht, aanzien. In de oertijd had het stamhoofd die positie, in de middeleeuwen de koning of keizer en de laatste vijftig jaar de CEO. Dat leidt soms tot decadent en onaanvaardbaar gedrag, zeker als niemand corrigeert. Hoe zie jij dit in het kader van de community-economie?

‘Communities hebben altijd bestaan, ze krijgen nu meer aandacht door web 2.0, social media etc. De eerste communities waren er inderdaad al toen we nog jager/verzamelaar waren en ook binnen een stam zijn er hiërarchieën. Mensen hebben inderdaad en bepaalde mate van hiërarchie en duidelijkheid nodig, ook de webgeneratie.’

‘Maar bij die hiërarchieën hoort een ander soort leiderschap: ‘Wie zijn macht wil houden, moet haar niet tonen,’ zei Confucius. De enige manier voor Google, Facebook en Twitter om ‘machtig’ te zijn is niet de macht te willen hebben. Consumenten stappen snel over naar een ander community in tegenstelling tot de tijd van jagers en verzamelaars. Seth Godin schrijft erover in zijn boek, ‘Tribes’. Oude macht is gebaseerd op continuïteit. Degene die macht hebben, hebben er alle belang bij dat het bij hetzelfde blijft. Communities zijn veel organiseren en dynamischer dan oude stammen, kerken, bedrijven, overheden en banken.’

Je boek is ook een aanklacht tegen grote bedrijven, multinationals, banken, die met hun handelswijze en korte termijn denken de kredietcrisis hebben veroorzaakt. Is er in de community-economie plaats voor dit soort bedrijven en wat is het alternatief?

‘Er is geen plaats meer voor complexiteit en logge bureaucratieën. En grote bedrijven hebben nu eenmaal deze eigenschappen. ‘How can you manage something, you don’t fully control,’ en dat proberen ze toch met grote bedrijven. IBM is een voorbeeld van een groot complex bedrijf dat het anders gaat doen. Wereldwijd werken er 400.000 mensen bij IBM. IBM is voornemens 300.000 mensen te ontslaan en daarna weer werk aan te bieden als ZP-er. Ze willen flexibeler worden. Uit een onderzoek bij meer dan 1.500 CEO’s, door datzelfde IBM, blijkt dat CEO’s het oplossen van complexiteit als grootste probleem voor de toekomst zien.’

‘Communities zijn het alternatief voor grote logge, complexe bedrijven. Communities zijn organisch: ze komen en gaan. Je hebt een doelstelling die je alleen niet kunt halen en je zoekt er andere resources bij die ook een binding hebben met deze doelstelling. En als de doelstelling gehaald is, valt de communitie uit elkaar. Voorbeelden hiervan zien we al in de filmindustrie en bijvoorbeeld bij symfonieorkesten. Nu is het net andersom: je hebt een groot bedrijf met muren, personeel en hoge vaste kosten en daar moet je doelen bij zoeken. Dat is eigenlijk de omgedraaide wereld.’

Eén van je veronderstellingen is dat de community-economie deze bedrijven gaat vervangen.  Hoe zie je dat voor je, en waar en hoe kan iemand die nu werknemer is dan straks zijn geld verdienen?

‘Binnen het Weconomics-model gaan we bedrijven niet veranderen (geen verbouwing) maar plegen we nieuwbouw. We bouwen ‘een nieuwe economie’ met nieuwe fundamentals en ‘nodigen’ steeds meer producten, processen en markten uit om in de nieuwbouw te komen ‘wonen’. Mensen die ‘control & command’ willen zullen waarschijnlijk bij bedrijven blijven werken. Mensen dit niet willen, worden ZP-er en bieden hun competenties aan via communities. Zie ook het eerder genoemde voorbeeld van IBM. We zullen een bottom-up beweging zien (vanuit de ZP-er) en top down: vanuit bedrijven, zoals IBM, zie flexibeler en organischer willen worden.’

Je stelt in je boek dat crowd-funding het alternatief wordt voor het lenen van geld. Heb je daar concrete voorbeelden van?

‘We maken voor een aantal Weconomics-domeinen gebruik van crowdfunding met boeken, onderzoeken en IT-ontwikkelingen. Het bekendste voorbeeld van crowdfunding is de verkiezingscampagne van Obama versus McCain. Obama kreef  met name via crowdfunding heel veel klein bedragen binnen van de ‘gewone burger’, McCain kreeg met name enkele grote bedragen binnen van bedrijven.’

‘Ook crowdfunding legt een direct relatie tussen degen die geld nodig heeft en degene die geld over heeft. Het fundament van crowdfunding is vertrouwen. Op Weconomics gebaseerde communities werken met de Weconomics-principles. Het zijn vaak gesloten domeinen waar: toetreders en transacties geverifieerd worden, een toezichthouder functioneert en gelden via aparte geldrekeningen van derden lopen.’

‘Verder kun je in een Weconomics-community altijd referenties opvragen. Je kunt bijvoorbeeld in de Weconomics-partnerlist of in de LinkedIn contacten kijken of je bekende tegen komt en aan deze een referentie vragen. Voorbeelden daarvan zie je op http://crowdfunding.pbworks.com/ en http://www.kickstarter.com/.’

Wat is in jouw optiek het keerpunt, waarbij mensen doordrongen zullen raken van het nut en de voordelen van de communities.

‘Mensen veranderen pas als er een noodzaak is. Een nieuw concept moet een probleem oplossen anders heeft het weinig kans van slagen. De wal keert het schip. Laten we deze keer zorgen dat we op tijd nieuwe economische modellen inzetten om anders met onze middelen en productiviteit om te gaan. Dat is mijn grote wens.’

Voordelen communities tov bedrijven

  • flexibeler
  • productiever
  • innovatiever
  • maken beter gebruik van het Web
  • gaan beter om met de behoeften en competenties van de Web Generation
  • HNW+: tijd, plaats en bedrijfsonafhankelijk werken
Deel dit artikel met anderen
Arjan Hooiveld - Contentmanager en medeoprichter van HNWBlog
Arjan Hooiveld is medeoprichter van Het Nieuwe Werken Blog en de man achter Werken20.nl. Hij is adviseur digitale media, contentmanager en projectcoördinator en heeft diverse lezingen en presentaties gegeven over Het Nieuwe Werken.
Meer informatie vindt u op zijn website, zijn linkedin profiel en zijn twitter pagina.
Wat zijn uw gedachten over dit onderwerp? Deel ze hieronder met andere lezers!

3 reacties


    Walter Kort zegt:

    Super interessant stuk! Veel gesprekken die ik voer monden uit op wat hier zo mooi weconomic wordt genoemd. De discussie ontstaat als we bij deze mooie scenario's niet alleen de kenniswerkers betrekken. Ik heb totaal geen ervaring met het werken in de zorg maar je hoort dat daar een hoop te verbeteren valt. (Hoe) kan een community inspelen op dit type arbeid?

    Vriendelijke groet van Walter

      Paul Bessems zegt:

      Hi Walter, bij zorg denken we al snel aan handen aan het bed, daar is misschien iets te verbeteren door robotisering maar binnen mijn model zie ik in zorg vooral verbeteringen door uit te gaan van de overeenkomsten en niet de verschillen wat nu vaak aan de orde is. Dan kijk je al snel anders aan tegen bijvoorbeeld: software, administratieve handelingen, patienten dossier, controle en auditing, bestuur en managen etc. daar zit zeer veel productiviteitsverbetering. Ik zou me richten op verbeteren van productiviteit, flexibiliteit en innovatief vermogen door beter samen te werken in communities
      grtz paul bessems

    Walter Kort zegt:

    Super interessant stuk! Veel gesprekken die ik voer monden uit op wat hier zo mooi weconomic wordt genoemd. De discussie ontstaat als we bij deze mooie scenario's niet alleen de kenniswerkers betrekken. Ik heb totaal geen ervaring met het werken in de zorg maar je hoort dat daar een hoop te verbeteren valt. (Hoe) kan een community inspelen op dit type arbeid?

    Vriendelijke groet van Walter