Kennis delen: niet af te dwingen

Het pure kennisdelen is eigenlijk het uitwisselen van ervaringen, ideeën en harde feiten, om (samen) dingen beter te (kunnen) doen en/of van elkaar te leren. In promotieonderzoeken wordt vaak beargumenteerd dat het uitwisselen van kennis tussen mensen in een organisatie kan worden bevorderd door het stimuleren van sociale, organisatorische en technologische condities. Hierbij staat de mens centraal, is de organisatie verantwoordelijk en heeft informatie- en communicatietechnologie een ondersteunende functie. Cruciaal uitgangspunt daarbij is dat kennisdelen tussen mensen niet afgedwongen kan worden, maar dat er alleen een omgeving gecreëerd kan worden die dit faciliteert.

Leven in een kenniseconomie
In een kenniseconomie draait alles om het vergaren en gebruiken van kennis. Elke organisatie beschikt over een grote hoeveelheid kennis over elk denkbaar werkterrein binnen de eigen branche. In potentie is dit dan ook kennis dat gedeeld kan worden. Dat kennis delen essentieel is, is allang bewezen, immers waarom zou u steeds het wiel opnieuw moeten uitvinden als u ergens tegen aanloopt in uw organisatie? Er zijn genoeg (collega) organisaties die zich over hetzelfde probleem hebben gebogen.

De kunst is nu de kennis te ontsluiten en op een pragmatische manier te kunnen delen, zodat niet steeds weer opnieuw tijd en geld verloren gaat aan het zoeken naar oplossingen die elders al zijn bedacht. Wikipedia is bijvoorbeeld een medium dat hierbij veel “missionarissen” werk heeft verricht. Maar ook sociale platforms (Facebook, LinkedIn, Twitter,..), intra- en extranetten kunnen een belangrijke rol spelen in het delen van kennis. Ook zijn de bilaterale gesprekken en de zogenaamde “koffiehoek” gesprekken niet te onderschatten momenten waarop kennis kan/mag/moet worden gedeeld.

Productief samen werken
In ons denken, deel uitmakend van de kenniseconomie, moet de knop om. Binnen organisaties is het belang van kennis en kennis delen onomstreden. Het is in feite een steeds belangrijker wordende kernwaarde van de organisatie. In feite zijn wij ons steeds vaker als individu, als team en als organisatie bewust van het feit dat kennis delen als productief werk moet worden beschouwd.

Kennis delen wordt ook steeds meer beloond. De medewerkers van de organisatie scharen zich bijvoorbeeld achter de opvatting: “De enige duurzame voorsprong van een bedrijf komt voort uit wat het gezamenlijk weet, hoe effectief het daar gebruik van maakt en hoe gemakkelijk het nieuwe kennis verwerft en gebruikt.” Een dergelijke opvatting moet gaan zitten in de vezels van medewerkers en van de organisatie als geheel. Het belang van kennis en kennis delen maakt ook steeds meer deel uit van de missie van de organisatie

Heel concreet betekent dit ook dat medewerkers niet met hun wenkbrauwen fronsen als twee collegae met elkaar staan te praten bij de koffieautomaat.