Mindmapping, een van de pijlers onder Het Nieuwe Werken? (Deel 1)

Mindmappen en Het Nieuwe WerkenMindmapping kan mensen helpen hun werk beter te doen, lezen we steeds vaker. Maar wat is dat dan precies ‘je werk beter doen’? Over welke onderdelen gaat dat dan? En wat is de bijdrage van mindmappen aan Het Nieuwe Werken? Geeft het je meer plezier en resultaat in je werk?

Talloze blogs schrijven inmiddels over mindmapping en steeds meer bijeenkomsten worden ondersteund met LiveMindMapping. Wat is er aan de hand? Is dit de volgende hype? Of zijn er wel degelijk aantoonbaar praktische voordelen te behalen met mindmapping? ‘Het Nieuwe Werken’ wordt vaak genoemd in relatie tot meer doen in minder tijd. Maar waarom zouden we mindmapping hierbij moeten inzetten?

Laat ik beginnen met wat eigenlijk een mindmap is. De officiële definitie volgens Tony Buzan, de ‘inventor’ van het mindmappen die vanaf 1970 door zijn boeken en optredens miljoenen mensen aan het mindmappen heeft gekregen, luidt: ‘Een mindmap is een visueel diagram dat gebruikt wordt om informatie vast te leggen en te organiseren op een manier die past bij hoe onze hersenen van nature werken’. Gedachten, ideeën of feiten zijn rond een centraal thema zodanig opgeschreven dat je eenvoudig de hiërarchie, volgorde, verbanden en rode draad kunt volgen. Dit in tegenstelling tot een lineaire manier (bijvoorbeeld een tekstdocument) van informatie vastleggen.

Persoonlijke mindmap

Is beelddenken beter?
Cursisten die mindmapping hebben geleerd, beweren dat mindmaps helpen bij het verwerken en terughalen van informatie in beelden. Mensen lijken makkelijker beelden te kunnen verwerken dan lineaire input. Een bekend gezegde is dat een plaatje meer zegt dan 1000 woorden. Ook de feedback die ik krijg na trainingen en in veranderprojecten die we faciliteren met visueel denken, is overwegend positief. Maar weinig mensen vinden het niks. Het overgrote deel van de mensen beweert sneller overzicht en inzicht te verkrijgen, gemakkelijker problemen te kunnen oplossen, creatiever te worden en beter te kunnen leren.

Dit zijn echter vooral persoonlijke ervaringen en ik zie op de blogs en presentaties tijdens evenementen weinig tot geen onderbouwing. Ik ben daarom op zoek gegaan naar onderzoeken die ingaan op de bijdrage die mindmapping kan leveren bij individueel en groepswerk.

Het Nieuwe Werken integraal oppakken
Juist nu er zoveel gesproken wordt over HNW merk ik dat de insteek vaak instrumenteel en eenzijdig is. Wat is nu echt nieuw? Veel marktpartijen zijn er mee bezig, ieder vanuit zijn eigen invalshoek. Er zijn maar een paar auteurs die benadrukken dat HNW integraal moet worden opgepakt. Is dat dan het nieuwe? Zou mindmapping een onderdeel van die integrale aanpak moeten zijn?

Ik ben vanuit aHa!Coaching als trainer en adviseur aangesloten bij een netwerkorganisatie genaamd ‘World of Minds’ en hier zijn adviseurs samen met trainers, projectmanagers, klanten, partners en leveranciers bezig geweest om een voorlopige werkdefinitie van HNW op te schrijven: ‘meer doen in minder tijd met meer plezier en beter resultaat’ (de essentie volgens deze insteek is dus niet het mooie kantoor en/of een iPad voor alle managers).

Om dit te realiseren is het creëren van overzicht & inzicht, rust en het bevorderen van creativiteit essentieel, zo wordt gesteld. Ook geven de betrokkenen aan dat visualisatie en interactie dé methode is om dit te doen en dat mindmapping als techniek hierbij een centrale rol speelt.

Verder dan handmatig mindmappen
Mindmapping wordt dan niet alleen meer als persoonlijke notitiemethode gebruikt maar juist in de elektronische variant als middel om via een dialoog, interactief een gezamenlijk beeld (ook wel ‘mentaal model’ genoemd) op te bouwen. Er wordt beweerd dat zo meer draagvlak ontstaat voor de uitvoering. “Hierdoor nemen we sneller besluiten, communiceren we beter, verspreiden en verdelen we kennis in de organisatie en leren we bovendien gemakkelijker van elkaar”. Zodoende wordt de organisatie als geheel slagvaardiger, stellen de opstellers van de voorlopige werkdefinitie. Zij noemen dit ‘De Nieuwe Organisatie’ of de ‘Hypershifter organisatie’. Een eerste opzet hiervan is beschreven in het management boek “’t is Groen en Groener wordt het niet” van Leen Zevenbergen. Hier treft je een mindmap uittreksel aan.

Mindmapping als pijler Het Nieuwe Werken
In een serie van drie blogposts zal ik op zoek gaan naar de onderbouwing om die vervolgens tegen mijn eigen ervaring ‘aan te houden’. Zo hoop ik een bijdrage te kunnen leveren aan een verdieping in de discussie over Het Nieuwe Werken. Hiervoor wil ik ingaan op het soort werk waar mindmapping mogelijk een bijdrage kan leveren. De kapstok die ik hiervoor kies is de definitie die Peter Drucker in 1959 presenteerde van de ‘kenniswerker’ (‘knowledge worker’): ‘Een kenniswerker is iemand die werkt met informatie, kennis hieruit ontwikkelt en gebruikt op de werkplek.’

Werken met informatie en hieruit kennis ontwikkelen en weer gebruiken bestaat niet alleen uit individuele werkzaamheden maar is ook een ‘groepsproces’. Zie de mindmap bovenaan deze post. Mijn stelling is dat als we kunnen aantonen dat mindmapping een positieve bijdrage levert aan zowel de individuele werkzaamheden alsook het groepsproces we kunnen concluderen dat het helpt om je werk met meer plezier en beter resultaat te doen. In dat geval zou mindmapping een van de pijlers van Het Nieuwe Werken moeten zijn.

Lees ook Mindmapping, een van de pijlers onder Het Nieuwe Werken? (Deel 2)

Deel dit artikel met anderen
Jerre Lubberts - Adviseur en trainer
Jerre Lubberts werkt als adviseur en trainer bij World of Minds. Dit bedrijf richt zich op het versterken van de 'denk- en doe-kracht' van mensen, teams en organisaties. Niet alleen om tijd te besparen en het werkplezier te vergroten maar ook om veranderprocessen te versnellen. Dat doen ze o.a. door trainingen, personal coaching en door 'denksessies' te ondersteunen met een ervaren moderator en ‘livemindmapper’. Een denksessie kan een vergadering, strategie-, brainstorm- of kennis-sessie zijn, maar ook een project start-up of een paneldiscussie tijdens een congres.
Wat zijn uw gedachten over dit onderwerp? Deel ze hieronder met andere lezers!

10 reacties


    Aad Brinkman zegt:

    Het enige wat ik lees in deze blog is dat mindmappen een pijler kan zijn onder (kennis)werken. Een link met het nieuwe werken vind ik nergens terug. Ook de verwijzing naar Drucker raakt kant nog wal omdat deze het over een werkplek heeft. Waar deze werkplek is, is totaal irrelevant. Reclame voor mindmappen dus maar geen pijler onder het NIEUWE werken.

      Jerre Lubberts zegt:

      Hoi @307c1433e4afe20b31d2e0c0c2d26631:disqus ,

      Dank je voor je reactie. Leuk dat je kritisch de discussie (of dialoog) aangaat. Inzicht in de verschillen van inzicht…

      Klopt wat je zegt dat je leest dat mindmappen een pijler kan zijn. Dat wil ik samen gaan verkennen via 3 posts. DIt is de eerste. Juist om een wel/nietus discussie te voorkomen wil ik eens kijken wat onderzoeken zeggen over ‘het gevoel wat ik heb (en vele anderen met mij als ik de verhalen moet geloven 😉 wat wel en niet werkt’. Dus daarover meer in deel 2.

      De link met HNW is er dus misschien niet maar misschien ook wel en zit die in de hoek dat ‘het visueel denken’ of ‘beelddenken’ (en dus het mindmappen in het bijzonder) veel mensen lijkt te ‘helpen’ omdat zij immers stellen dat ze daardoor makkelijker hun gedachten en werk kunnen structureren, creatiever zijn, beter kunnen plannen, makkelijker kunnen schrijven, effectiever samenwerken etc.

      Overigens is mijn persoonlijke ervaring dat ik juist niet voor al het beelddenken mindmaps wil gebruiken maar ook bijvoorbeeld strokenplanningen, matrices etc. (zie bijv. deze supergave site over mogelijke visualisaties: http://www.visual-literacy.org/periodic_table/periodic_table.html ).

      Om al die losse beweringen te kunnen beoordelen in een verband heb ik als kapstok de rollen of activiteiten van de kenniswerker genomen. Een kapstok als bijvoorbeeld ‘slimmer werken, niet harder’ is wat abstracter en dus lastiger te hanteren. De rollen / activiteiten (klik op het kleine mindmapje bovenaan) die Drucker noemt zijn nog steeds actueel als ik kijk wat mijn klanten en cursisten iedere dag doen.

      Vriendelijke groet,

      Jerre

        Aad Brinkiman zegt:

        Hoi Jerre, wat jij doet is HNW gelijk stellen aan gedachten en werk structureren, creatiever zijn, beter plannen etc. Dat is niet het nieuwe werken, dat zijn mogelijk ook gevolgen of voordelen van het nieuwe werken maar kunnen ook gewoon bijdragen aan een andere manier van werken. Niet alle mensen zijn visueel ingesteld en ik ken veel mensen die erg met HNW bezig zijn en al flexibel en op wisselende plaatsen werken maar die niets hebben met mindmappen, sterker het verafschuwen. Mindmappen is dus geen pijler onder HNW maar kan bij mensen die visueel georienteerd zijn helpen bij het werken of dat nieuw is of niet.

    John Vrakking zegt:

    @facebook-100000930942493:disqus In mijn ervaring is MindMappen vooral een techniek, een hulpmiddel. Een heel handig hulpmiddel weliswaar, maar het is geen doel-an-sich. Om dan te spreken van een pijler onder HNW gaat me ook wat ver, Outlook bijvoorbeeld is ook geen pijler. Als je wat abstraheert zijn ‘virtuele infrastructuur’ en ‘werkmethoden’ dat wel. Is het iets om daarop voort te borduren in je reeks? Anders zijn we gelijk alle niet-beelddenkers kwijt 😉

    Met enthousiate groet, John Vrakking | daVinci – Orde op Zaken

      Jerre Lubberts zegt:

      Hoi John,

      Dank je voor je reactie. Ga ik inderdaad verder op in. Los van de onderzoeken merk ik dat het beeld denken niet alleen het ‘gewone denken’ ondersteund maar ook het ‘verder denken’. Je kunt een mindmap maken van alle gedachtenstappen die je (in een groep) maakt maar je kunt van de rode draad en thema’s ook een meta mindmap maken. Zoals bijv. hier: http://www.somethinkcompletelydifferent.com 

      VrGr., Jerre. 

    Dik Hnw zegt:

    Dit kan echt niet.
    Ik vind dat HNWblog zichzelf voor schut zet en de trouwe lezer onrecht aandoet door dit artikel te plaatsen; en dan nog wel een drieluik. Mindmappen als pijler oner HNW. Zo lust ik er nog wel een paar:
    – in hoogte verstelbare bureaus als pijler van HNW;
    – Coffee Company als pijler van HNW (close);
    – Twitter als pijler van HNW:
    – met smartcard beschermde locker als pijler van HNW;
    – ‘fiets van de zaak’ als pijler van HNW;
    – linksdraaiende yoghurt als pijler van HNW;
    – en zo kan ik nog wel even doorgaan als pijler van HNW;

    Als HNWblog graag elke dag een blog wil plaatsen, kiest het voor kwantiteit ipv kwaliteit. Lijkt me niet verstandig. Dit brengen onder de noemer van een discussie losmaken is natuurlijk een zwaktebod. Ik kan het Jerre nauwelijks kwalijk nemen. Hij wil gewoon zijn ‘ding’ kwijt. Als ondernemer. Waar dan ook.

    Dik Bijl
    Ambassadeur (en af en toe waakhond) van HNW sinds 2007

      hans buskes zegt:

      @d87f84af6c89742b25849a83d3c70f81:disqus Dik ik snap jouw reactie wel, maar vind hem tegelijkertijd ook wel fors overtrokken. Je had ook out-of-the-box kunnen denken of er mogelijk wel een haakje is. Wat @facebook-100000930942493:disqus heeft laten liggen denk ik, is dat mindmappen wel degelijk het nieuwe werken faciliteert (beter dan pijler), bijvoorbeeld doordat mensen op verschillende locaties tegelijkertijd aan dezelfde mindmap (bv project) kunnen werken. Dat past wel degelijk binnen het nieuwe werken. En zo kan ik er nog wel een paar noemen.

      Hans Buskes

        Floor Urbanus zegt:

        Hier kan ik helemaal mee eens zijn.

      Sander zegt:

      Dik, ik kan jouw
      reactie niet goed op waarde inschatten. Wat is volgens jou dan precies de definitie
      (en eventuele pijlers) van HNW? Ikzelf twijfel nog of mindmapping niet beter
      een ‘facilitator’ van HNW genoemd kan worden. In je boek haal ook jij (net als
      Jerre) Peter Drucker aan en geef je een overzicht in de vorm van een mindmap.
      Je geeft bij die mindmap aan ‘dat die meer zegt dan 5000 woorden’. Dat lijkt me
      al een goed argument. Je profileert je als een deskundige (je biedt aan
      artikelen te schrijven en lezingen te geven). Prima, maar bij een deskundige en
      professionele houding hoort naar mijn mening ook het geven van goede argumenten
      (en feitenmateriaal/onderzoek). Is het juist niet de bedoeling om met elkaar de
      dialoog aan te gaan via deze blog? Jerre heeft aangegeven nog een deel te
      schrijven, ik ben (oprecht) benieuwd wat je daarvan gaat vinden. Nu krijg ik
      het gevoel dat als iemand niet volgens jouw waakhond richtlijnen denkt, hij
      geen blogpost mag plaatsen. (Dit is iets wat Maarten al eerder als reactie gaf
      op een debat die jij hebt gevoerd.) 

      Sander
       

    Natuursteen zegt:

    Mindmappen kan heel verassende resultaten opleveren!