Nieuwe werken, OBA Amsterdam

Recent nodigde collega blogger Sam van Buuren me uit om eens een drankje te doen bij de OBA in Amsterdam. De Openbare Bibliotheken zijn op zich een bijzonder fenomeen. Als je namelijk kijkt naar hun basis doel in de wereld zou het geweldig met ze moeten gaan, maar bijna allemaal hebben ze het heel zwaar.

Seth Godin schreef er een tijd geleden al over: de toekomst van de bieb. Om naar die toekomst te kijken moet je denk ik naar het verleden kijken, naar de reden dat ze bestaan, dan ziet zo’n organisatie meteen de toekomst. Immers zijn bibliotheken opgericht om informatie te verspreiden onder het normale volk. Het was de bedoeling om kennis en cultuur toegankelijk te maken voor elke burger, ongeacht rang, stand of budget. De dragers van deze kennis en cultuur waren boeken, later CD’s en DVD’s en niet te vergeten tijdschriften en kranten. Die boeken zijn echter de vorm, niet het doel van de organisatie.

Als we kijken naar het doel van de organisatie is dit nog steeds het verspreiden van kennis onder de bevolking, ongeacht afkomst, stand, budget, etc. Alleen is de manier waarop kennis tegenwoordig verspreid wordt sterk veranderd. Natuurlijk lezen we nog boeken, maar ook al in andere vormen, zoals digitaal (op de ipad bijvoorbeeld) of in de vorm van een luisterboek.

Kennis verspreiden we ook door met elkaar te delen, samen te werken en vooral door deze online te posten (zoals dit blog) en tot ons te nemen. Een bibliotheek zou derhalve vol moeten staan met gratis toegankelijke computers, zoals het OBA. De foto hiernaast is genomen in de OBA in Amsterdam. In totaal meer dan 800 werkplekken, vertelde Sam me. Waarvan een aantal met computers, zoals deze, maar vooral heel veel plekken waar mensen hun eigen laptop kunnen ‘opslaan’. Ook is er gratis Wi-Fi, hoewel Sam me vertelde dat het registratie proces wel een drama is. Het blijft natuurlijk een semi-overheidsinstelling, dus regels en procedures zijn altijd belangrijker dan de mens centraal zetten voorlopig. Immers vraag je je af waarom het zelfs maar afgeschermd zou moeten zijn als het toch publiek domein is. De inrichting is mooi, men heeft ook duidelijk gekozen voor Apple (ik weet niet of Apple sponsor is of dat de OBA Apple flink gesponsord heeft), maar het ziet er fraai uit en dat is ook belangrijk.

Inrichting

Belangrijk is ook de inrichting. Het ziet er allemaal prachtig uit. Mooi gemaakt, met aandacht voor detail. Men heeft les 1 van het indelen van faciliteiten van Het Nieuwe Werken duidelijk toegepast: mensen moeten verleid worden er te komen. Nog meer dan op een kantoor is niemand verplicht naar een bieb te gaan, er moet dus sprake zijn van een verleiding om er te komen. Bij binnenkomst zie je dat aan de inrichting aandacht is besteed.

Modern ingericht, het deed me ook meteen aan Apple denken. Ook manier waarop men werk en boeken presenteert is heel anders dan wat ik, misschien uit de oudheid want ik ben al in jaren geen bieb meer binnen geweest, gewend ben. Natuurlijk heeft men inlever balies, die kennen we al lang. Maar ook het zelfscannen is 100% doorgevoerd en het betalen van boetes is geautomatiseerd. Nu heb ik vernomen dat dit bij de meest bibliotheken het geval is, maar ik heb geen balie meer gezien waar nog personen waren die dit soort procesmatigheden deden.

Presentatie

De presentatie van boeken is ook geheel ‘nieuw’ en mooi vorm gegeven. Soms in rechte kasten, maar niet de kilometers lange wandkasten. Open en licht is duidelijk waar mee gespeeld is. Ook half of geheel ronde presentaties van de boeken, bladmuziek, CD’s, DVD’s, etc was aanwezig.

Conclusie

Aan de inrichting is veel tijd besteed. Ik ben zelf ook benieuwd in hoeverre men ook de bespaarde kosten op personeel heeft omgezet in verbetering van het overgebleven personeel. Wat ik bedoel is dat ik hoop dat het feit dat men 50% personeel bespaart omdat ze niets meer hoeven in te nemen, te controleren, boetes te innen, etc nu 25% meer zijn gaan betalen aan het zittende personeel zodat deze mensen nu echte kennisdragers zijn. Dat is namelijk de rol van een openbare bibliotheek en een bibliothecaris. Vragen op detailniveau, op misschien obscure gebieden kunnen beantwoorden. Niet alleen weten dat het in kast 6 staat, maar ook welke aanverwante literatuur er is (of weten wie je daar voor zou moeten hebben). Een centraal knooppunt in de disseminatie van kennis zou de bibliotheek en de bibliothecaris moeten zijn. Het zou mooi zijn als men in Amsterdam naast dit prachtige pand ook die rol zou gaan vervullen.

Te leren lessen

Er is hier niet alleen voor bibliotheken een les te leren en te kijken naar wat er gebeurt en wat er nog beter kan. Er is in Nederland namelijk nog een hele belangrijke andere partij die met publiek geld het doel heeft tot verspreiding van kennis en verbetering van de BV Nederland. Dat zijn de hogescholen en universiteiten. Mijn recente ervaringen op hogescholen zijn het beste te omschrijven als: dramatisch. In plaats van een open plek te zijn waar je ondernemers, zelfstandigen en studenten laat interacteren, zijn het gesloten bolwerken geworden waar de waarschuwing op het netwerk letterlijk zegt: indien u geen windows besturingssyteem gebruikt bent u niet welkom op ons netwerk. Ook mobiele telefoons en andere mobiele devices zijn geblokkeerd. Hogescholen en universiteiten zouden zichzelf zo open mogelijk moeten opstellen om met de publieke gelden die men in overvloed heeft gekregen de laatste jaren hun oorspronkelijke taak uit te voeren. Les geven was daar een middel voor, maar zou nooit het enige middel meer mogen zijn. Net als bij bibliotheken het uitlenen van boeken een middel was, maar niet het doel op zich.

Deel dit artikel met anderen
Bas van de Haterd - Professioneel bemoeial - Van de Haterd Consultancy
Bas van de Haterd helpt bedrijven met arbeidsmarkt gerelateerde vraagstukken, zowel op het gebied van arbeidsmarktcommunicatie als het nieuwe werken. In april 2010 is zijn boek "Werken Nieuwe Stijl' verschenen dat is gebaseerd op een serie interviews met organisaties die HNW hebben ingevoerd.
Zie zijn site en linkedin profiel voor meer informatie. U kunt hem ook volgen via twitter.
Wat zijn uw gedachten over dit onderwerp? Deel ze hieronder met andere lezers!

7 reacties


    Thomas Bell zegt:

    De registratie voor het draadloze netwerk is volgens mij vereist zodat de bibliotheek een kopie van je legitimatie bewijs kan maken. Om misbruik van het publieke domein te voorkomen

      Bas van de Haterd zegt:

      Klinkt grappig, maar ik begrijp niet hoe je er misbruik van kan maken als het een publiek domein is. Als het voor iedereen die zich registreert open staat, waarom staat het dan niet voor iedereen open zeg maar?

    samvanbuuren zegt:

    Bas, leuk je OBA enthousiasme middels blogpost verwoord te zien. Nog wat praktische aanvulling… de bieb is elke dag open van 10 tot 22.00 uur. Ook in het weekend dus. Op de 7e zit La Place restaurant inclusief dakterras. In de kelder zijn kluisjes. Je kunt er dus echt de hele dag zijn/werken met alle voorzieningen. Er zijn ook zalen te huur voor bijeenkomsten. Check meer foto's op flickr.com door te zoek op OBA+Amsterdam. Er komen jaarlijks bijna 2 miljoen bezoekers. Het is met 30.000 m2 europa's grootste openbare bibliotheek. Bouwkosten 75 miljoen euro. Check bibliotheek20.ning.com voor innoverende innitiatieven in bibliotheekland. Sam.

    Eric Haas zegt:

    Mooi stuk Bas, en het werd tijd dat je een keer daar ging kijken!
    Overigens ere wie ere toekomt laten we de naam van de architect ook even de revue passeren: Jo Coenen, heeft eerder het oudere en kleinere zusje van de Amsterdamse Bibliotheek gebouwd op het – meen ik Ceramique terrein – in Maastricht.
    Ik herken me in veel van jouw woorden; de OBA is idd een place o be, uiteraard niet voor alles, maar wel voor iedereen. En dat maakt het zo bijzonder. Dat werkelijk iedereen er kan zijn, ongeacht leeftijd, sexe, huidskleur, overtuiging. Al moet wel gezegd worden dat met name de jonge garde de “co-work” en “study” plekken gebruikt. Maar goed, gaat erom dat de gecombineerde diverse energie is.
    Nog een kleine opmerking over jouw woorden aangaande het registratieproces: ik zou je voorstellen om dat zelf even te doorlopen. Het is idd niet een fluitje van een “Apple”, maar het is ook niet mega complex en de medewerkers van de OBA zijn ook bereid je er echt mee te helpen. En mooie is dat wanneer je eenmaal die felbegeerde – en gratis verkrijgbare – OBA toegang hebt, dat die gelijk geldt voor alle andere OBA vestigingen door heel A'dam. Zo zat ik laatst op terras bij Wildschut en jawel! verbinding met de OBA op het Roelof Hartplein.
    De vraag is natuurlijk of je niet zou moeten zeggen: gooi die wifi maar helemaal open, iedereen kan en zit er immers mee te werken. Ik weet echter niet of een bibliotheek bepaalde voorschriften moet opvolgen van rechtswege…
    Tot slot: de OBA doet ook dienst als theater en inspiratiepunt van mensen die van literatuur, wetenschap en kunst, etc houden. Zo zijn er vaak bijeenkomsten, besprekingen, boekpresentaties, toneel en wordt een radioprogramma er live vandaan uitgezonden.
    Ik denk dat die afwisseling er moet blijven. Anders wordt het slechts een werkplek voor individuen…
    Eric

    Joris Arts zegt:

    Dag Bas, ook ik heb aangename ervaringen met OBA als een plaats waar ik -al naar behoefte- een werkplek kan vinden om geconcentreerd te kunnen werken (op de studieplekken), inspiratie op te doen (zitplekken in centrale ruimte), mensen te ontvangen (laplace restaurant met fantastisch uitzicht over de stad) enzovoort. OBA vervult dus een gedeelte van mijn kantoorbehoefte. Wat ik nog vind ontbreken zijn plekken waar je anderen niet stoort: bijvoorbeeld als je toch telefonisch bereikbaar wilt zijn. Maar dat is wellicht een blessing in disguise: het moet tenslotte ook geen kantoor worden, maar een open ontmoetingsruimte met extra aandacht voor kennis en inspiratie. Dan maar even niet bellen, IM werkt tenslotte ook. OBA is wat mij betreft een voorbeeld van een kenniscentrum dat midden in de maatschappij staat.

      Bas van de Haterd zegt:

      @eric: tja, Amsterdam kom ik niet als het niet nodig is natuurlijk 🙂 Nogmaals vraag ik me af waarom je een registratie proces nodig hebt als je het voor iedereen open stelt, maar ik voorzie mezelf er niet snel gaan werken omdat ik gewoon weinig in Amsterdam werk (en Dauphine ook uitstekend geschikt is en nog beter toegankelijk, zowel met OV als met de auto).

      Maar wel helemaal met je eens, het moet een inspiratiepunt zijn.

      @joris: goed om te horen dat er meerdere plekken zijn, ik ben er snel doorheen gegaan, maar ik was wel onder de indruk.

    DeMetter.com zegt:

    Hoi Bas, mooi stuk en inspirerend stuk over één van de eerste informatiedelers uit de maatschappij; de bieb. Ook hogescholen zijn uiteraard bij uitstek een informatiedeler, al komen ze beiden voort uit het pre-technologische tijdperk. Eindelijk wordt hier de stap gemaakt naar 2010.

    Binnen mijn bedrijf zijn we veelvuldig bezig met webdevelopment, social media en search engine optimization (SEO). Wat mij telkens 'verbaast' is dat veel van deze technieken vaak een reflectie zijn van de wereld om ons heen. Het digitale platform is de retail nu echter ver voorbij geschoten, waardoor de 'brick stores' tegenwoordig veel van hun digitale tegenpool kunnen afkijken. Hoe komt iemand bij mijn winkel, hoe houd ik ze binnen en hoe zorg ik ervoor dat ze de juiste informatie tot hun beschikking krijgen?

    Dit voorbeeld van OBA Amsterdam staat in schril contrast met de meeste universiteiten en hogescholen in de stad. Ik hoop dat ze dit artikel lezen.

    DeMetter.com – minding your business

  • Trackbacks

  • Trackback van Het nieuwe werken in Amsterdam | KM 2.0
    woensdag, 15 februari, 2012

    […] Het nieuwe werken Beoordeel dit: Share this:DelenPrintVind ik leuk:LikeWees de eerste om post te waarderen. Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink. ← Inspiratie van vandaag….. […]