Hoe overvloedsdenken kan helpen bij Het Nieuwe Werken
Ben je aan het nadenken over wat Het Nieuwe Werken voor jouw organisatie kan betekenen en hoe je dat kunt organiseren?
De uitdaging is om traditionele manieren van organiseren en denken los te laten. In organisaties zijn veel elementen gebaseerd op schaarstedenken. Mijn ervaring is dat het loont om veranderingen zoals Het Nieuwe Werken ook vanuit de optiek van overvloedsdenken te bekijken.
Twee uitersten
Overvloed en schaarste twee uitersten. Schaarstedenken gaat ervan uit dat alle materiële rijkdom en hulpmiddelen al zijn ontdekt en dat de schaarste verdeeld moet worden (traditionele definitie van economie). Hiërarchie en veel regels en procedures zijn er veelal op gericht om (vermeende) schaarste optimaal te verdelen.
Overvloedsdenken gaat ervan uit dat alles grenzeloos is en dat door nieuwe combinaties van gedrag en (hulp)middelen een nieuw niveau van evolutie en welvaart ontstaat. Een goed voorbeeld hiervan is open source software ontwikkeling. Vaak is het niet eens te zeggen of er daadwerkelijk sprake is van overvloed of schaarste maar veelal gaat het zelfs maar om een perceptie.
De Praktijk
In de praktijk van de implementatie van Het Nieuwe Werken bij een meer traditionele organisatie zul je een flink aantal zaken anders moeten organiseren. Door standpunten die je in de discussies tegenkomt te typeren als overvloed of schaarste kun je hem makkelijk omdraaien en het andere uiterste beargumenteren.
Zo kun je onderstaande voorbeelden tegenkomen:
- Is alle informatie in principe voor een ieder beschikbaar (overvloed) zodat de kennis zich kan vermenigvuldigen of staat kennis afgeschermd (schaarste)?
- Werk je alleen op kantoor (schaarste) of is het mogelijk overal te werken (overvloed) ? Mag je bijvoorbeeld thuiswerken of mag dat niet omdat er (vermeend) misbruik van wordt gemaakt? Of leiden de goeden (veelal de overgrote meerderheid) onder de kwaden?
- Wordt schaarse kantoorruimte volgens een mechanisme verdeeld (schaarste) of is er een goed ingericht (en veelal kleiner) kantoor waarin iedereen alle faciliteiten deelt en zodoende zijn of haar activiteiten optimaal kan uitvoeren (overvloed)?
- Effectiever en efficiënter werken impliceert uiteraard geen overvloed aan kosten. Maar maak je een gestandaardiseerde IT-omgeving met heel veel functionaliteiten (videoconferentie, smartphone, etc.) voor iedereen en laat je medewerkers zelf kiezen wat te gebruiken (overvloed)? Of creëer je regels en procedures waarin bijvoorbeeld managers bepalen wie wat krijgt? (schaarste)
- Zijn alle (overleg)ruimtes ingericht met apparatuur voor virtueel overleg en – samenwerken of is er schaarste met procedures en regels voor verdeling?
Het wisselen tussen het paradigma van schaarste en overvloeds en door te kijken wie in jouw organisatie de schaarste- en overvloedsdenkers zijn helpen bij het noodzakelijke anders organiseren voor Het Nieuwe Werken.
Wat is jouw ervaring?
Zelf ben ik door een artikel van Prof. dr. W. Jansen en Prof. dr. H.P.M. Jägers bekend geraakt met het paradigma van schaarste- en overvloedsdenken en pas dat sindsdien toe in mijn praktijk. Wie heeft er nog meer voorbeelden die zijn te relateren aan schaarste- en overvloedsdenken? Laat je gedachten hieronder achter, ik ben heel benieuwd naar je reactie!
Laden ...
donderdag, 20 mei, 2010 at 8:05
leuke blog, ik had met de titel totaal iets anders verwacht, grappige wending. Ja, het is een manier om het zo te benaderen, wat ook interessant is, is om de andere kanten van schaarste en overvloed te bekijken.
Denk bijvoorbeeld aan de vraag: is informatie schaars of in overvloed aanwezig. Wat zijn onze schaarse middelen in de organisatie. Meestal is dat niet informatie, maar mankracht. Uren zijn schaars, want die heeft iedereen 24 in een dag, waardoor je die optimaal moet benutten.
Het bijzonder is dat in deze crisis de schaarste van uren naar geld is gegaan (waar uren overigens door loon weer een afgeleide van zijn), maar plots dus nu investeringen in efficiënter werken ook schaars zijn geworden. Als het straks aantrekt moet je zorgen dat de uren (want mensen zijn niet meer te vinden) optimaal benut worden door andere zaken niet schaars te maken, zoals informatie, zoals communicatiemiddelen, etc.
Ook moet je (business model discussie) bedenken wat schaars is, daar kan je namelijk geld aan verdienen. Nieuws is niet meer schaars, maar tijd wel en dus is er geld te verdienen met een nieuws selectie op maat bijvoorbeeld. Dat soort theorieën zullen bedrijven aan moeten denken. Ook in het kader van het nieuwe werken, wat is ons schaarse goed dat we bieden als bedrijf? Waarom betalen mensen ons en wat is ons meest schaarse productiemiddel
donderdag, 20 mei, 2010 at 20:48
Hallo Bas, dank voor je leuke positieve reactie en je mooie inhoudelijke aanvullingen. Weer een ander pleidooi om vooral efficienter te werken en niet vanuit het doodlopende pad van kostenbesparing. Ook je andere kijk op business model is een creatieve en goed bruikbare. Verder heb ik je boek uit. Lekker geschreven, mooi overzichtelijk en niet te ingewikkeld. Ook leuk dat je na publicatie van het boek, op het web, blijft doordenken en schrijven.
donderdag, 20 mei, 2010 at 13:25
Kwam toevallig op deze blog terecht. Wij zijn nu 1,5 jaar bezig om een organisatie op te bouwen die ondernemers faciliteert om heel flexibel overal gesprekken te voeren. Wellicht kunnen wij ook een steentje bijdragen aan het nieuwe werken.
Meer informatie : http://www.hetcoachhuis.nl
donderdag, 20 mei, 2010 at 23:16
Gebruik je de (schaarse) beschikbare tijd om je klanten alles te geven wat ze willen, of creeer je een overvloed aan tijd door je klanten iets te geven wat echt goed is en niet meer dan dat?
Heb je een management team om die mensen die waarde toevoegen aan je product of dienst te controleren (schaarste), of zorg je dat iedereen binnen de organisatie vrij is om waarde toe te voegen?
Is je organisatie er op gericht om fouten te voorkomen (schaarste) of is er tijd en ruimte voor nieuwe ideeen en het leren van je fouten (overvloed)?
Als het om verdiensten gaat, is dan de sky de limit (schaarste) of is er een bovengrens waardoor tijd en ruimte voor andere dingen dan geld verdienen ontstaat (overvloed)?
donderdag, 20 mei, 2010 at 23:18
Mooie en inspirerende invalshoek om dit onderwerp te benaderen en mee te spelen.
zaterdag, 22 mei, 2010 at 14:29
Ik zie veel raakvlakken met der paradox van sturing en ruimte, benieuwd of je je daar ook in herkent.
zondag, 23 mei, 2010 at 10:21
Beste Leo, dank voor je reactie. Sturing en ruimte zijn volgens mij net als schaarste en overloed twee uiterste die ook (vermeend) voorkomen in organisaties. Ook hier moet een nieuwe balans in worden gezocht en gevonden bij anders organiseren. Ruimte zit meer aan de kant van overvloed(sdenken) en sturing aan de kant van schaarste. Leuk om eens verder te denken en of te schrijven over situaties waar vermeende schaarste wordt gemanaged met vermeende sturing of andere combinaties.
zondag, 23 mei, 2010 at 10:06
Beste Jacco, bedankt voor je mooi aanvullingen. Ruimte voor leren van gemaakte van fouten vind ik de leukste. Fouten worden in overvloed gemaakt (we zijn tenslotte allemaal mensen) maar ben je bezig met schaarse tijd dit te verbergen of pak je de kansen om te leren.
zondag, 23 mei, 2010 at 10:06
Beste Jacco, bedankt voor je mooi aanvullingen. Ruimte voor leren van gemaakte van fouten vind ik de leukste. Fouten worden in overvloed gemaakt (we zijn tenslotte allemaal mensen) maar ben je bezig met schaarse tijd dit te verbergen of pak je de kansen om te leren.