Politiek wil HNW verplicht stellen: Een goed idee?
De politiek heeft weer eens iets nieuws bedacht. Nadat de afgelopen jaren marktwerking kunstmatig doorgevoerd is in allerlei sectoren die niets met marktwerking te maken hebben, gaat de politiek nu marktwerking in de markt verplicht stellen.
HNW in een wet?
Het Nieuwe Werken wordt zo ongeveer verplicht gesteld, volgens een wetsvoorstel van CDA en GroenLinks. De reden om een wetsvoorstel in te dienen is dat er in slechts 16% van de CAO’s concrete afspraken zijn gemaakt over flexibel werken. Dus iets bestaat pas als het in een regeling (zoals een CAO) is vastgelegd? Kennelijk. Men wil het percentage flink opkrikken. Dat percentage is gemeten, dus dat is waar, volgens de redeneertrant van Den Haag. Volgens diezelfde redeneertrant is meer dus beter.
De indieners van het wetsvoorstel melden ook nog dat een cultuuromslag nodig is. Dus het nieuwste en ongetwijfeld meest effectieve wapen dat we kunnen inzetten voor iets weerbarstigs als een cultuuromslag, is tegenwoordig een wet? Laten we het zo zeggen: Illusies zijn fijn, daar kun je je aan koesteren.
Ontsnappen nog mogelijk?
Het meest griezelige aan dit voorstel is dat er zich een kamermeerderheid voor lijkt af te tekenen. Dus we lijken er niet aan te kunnen ontkomen. De werkgever heeft overigens nog wel een theoretische ontsnappingsmogelijkheid. Hij hoeft niet mee te werken, maar daar moet hij wel héél goede redenen voor hebben. Een baas die er gewoon geen zin in heeft of heilig gelooft in samen, ook fysiek samen, te werken moet er dus aan geloven. Mensen die meer flexibiliteit willen, hoeven toch niet bij zo’n baas te blijven? Net als andersom mensen die het teamgevoel heel belangrijk vinden, juist zo’n baas kunnen opzoeken? Bedrijfscultuur en identiteit worden dus en passant vermorzeld in dit wetsvoorstel.
Wat is HNW eigenlijk, volgens de politiek?
Uit het wetsvoorstel blijkt dat het (volgens de politiek) in Het Nieuwe Werken gaat om flexibiliteit. Het gaat om de mogelijkheid thuis te werken, zelf je tijd en plaats van werken te kunnen bepalen. Dit is dus nog steeds de heel beperkte definitie van HNW. Een definitie die geen recht doet aan wat er op dit moment aan de hand is; de behoefte aan niet alleen betere regelmogelijkheden, maar ook aan ruimte voor professionaliteit.
Marktwerking in de markt
Bij de invoering van HNW volgens een veel bredere definitie gaan bedrijven en instellingen een heleboel voordelen realiseren. Voordelen die tot uiting komen in een sterk verbeterde concurrentiekracht. Dit betekent dat écht nieuw werken een concurrentievoordeel oplevert. In de markt betekent het dat het voorbeeld dan navolging krijgt. In een meer gesubsidieerde omgeving betekent het dat je kwaliteit en dienstenaanbod beter kunnen worden voor hetzelfde geld. Of dat je met minder geld dezelfde prestaties kunt leveren. Dit zal gevolgen hebben voor het budget of voor de eisen die aan concullega’s worden gesteld. Dus ook daar marktwerking. Dit zal tevens opgaan voor redelijk vergelijkbare eenheden als gemeenten.
Ruimte voor regelmogelijkheden en professionaliteit is ook ruimte voor minder regels en wetten. Een nieuwe wet is qua gedachtegoed dan ook strijdig met HNW.
HNW levert forse voordelen op, maar men is nog wat huiverig om het in te voeren. Omdat de gevolgen voor de bazen nog wat moeilijk te overzien lijken. Misschien bestaat de vrees dat de geest uit de fles komt? Maar er komen vanzelf bedrijven die de stap zetten en dan gaat de markt zijn werk wel doen. En dat gaat allemaal prima lukken zonder wet.
Laden ...
donderdag, 23 februari, 2012 at 10:03
Beste Hans,
Persoonlijk ben ik het helemaal met je verhaal eens. Het werkt het beste vanuit intrinsieke motivatie, keuzevrijheid en goede wederzijdse afspraken. Tevens zijn de voordelen groot en evident. Organisaties en arbeidsrelaties die wetgeving nodig hebben, hebben het op de (midden) lange termijn niet gemakkelijk.
Opvallend vind ik wel de uitslagen van een poll die ik op 3 Linkedin Het Nieuwe Werken groepen heb uitzet. De stand van vanochtend (57 reacties).
– 34 vinden het wetsvoorstel een goed idee
– 18 vinden het wetsvoorstel geen goed idee
– 5 weten het niet
Er is dus wel een meerderheid die denkt dat wetgeving helpt.
maandag, 27 februari, 2012 at 4:20
Albert,
Er is het een en ander mis in de arbeidsmarkt en vooral ook in de arbeidsrelaties en de manier waarop er gewerkt moet worden. Daarom moet er heel veel veranderen. Sommigen denken dat dit met wetgeving afgedwongen moet worden. Waarschijnlijk is het zelfs een overgrote meerderheid die dat denkt. Omdat ze het zelf niet kunnen beïnvloeden. Ze hebben hulp nodig. Denken ze. Ze weten nog niet dat de wal het schip gaat keren. Dat de marktwerking er voor gaat zorgen dat het goed komt, zodra de eerste ondernemers/verantwoordelijken het lef hebben om een stap te zetten. En dat moment komt.
Als je een werknemer nu vraagt, kun je wat hulp gebruiken bij het verbeteren van de omstandigheden, dan zal hij natuurlijk JA zeggen.
Echt Nieuw Werken gaat echter niet alleen over regelmogelijkheden, maar ook om ruimte voor professionaliteit. Ik ben bang dat als we wat regelmogelijkheden er door heen gaan drukken, het momentum om grotere veranderingen te realiseren verloren gaat.
Mijn stuk gaat dus ook over die principiële kant en niet zozeer over de praktische kant. Als werkgevers het lef hebben om echt nieuw werken in te voeren, gaan ook de arbeidsverhoudingen, de relatie tussen werkgever en werknemer, drastisch veranderen. Gaan ze samen knelpunten oplossen. Gelijkwaardig, eerlijk, in goed overleg.
Alleen hier over kan ik hele verhalen vertellen, maar dan ben ik geen reactie, maar een column, of zelfs een boek aan het schrijven. Dus ik stop er zo maar mee. Ik schrijf dit vanuit mijn vakantieadres in Florida. Dat is ook Nieuw Werken.
donderdag, 23 februari, 2012 at 10:47
Het is maar vanuit welk perspectief je redeneert: vanuit de werkgever of vanuit de werknemer. Deze wet dient in feite het perspectief van de werknemer die onder de vlag van HNW een betere onderhandelingspositie probeert af te dwingen als het gaat om tijd en plaats van de werkzaamheden. Inderdaad: HNW is veel meer en moet vanuit de intrinsieke motivatie ingestoken worden. Echter, de praktijk is best weerbarstig. Soms heb je, ook als je als werkgever HNW-aspecten wil invoeren, last van wetgeving die het niet zo gemakkelijk maakt. Wanneer ben je ziek, wat betekent een vaste part-time dag als alles flexibel is geworden? Dus helderheid wat je contractueel mag en moet, afgedekt door wetgeving, zie ik als een positieve beweging. Let dus niet alleen maar op dit aspect, er moet nog veel meer geregeld worden. Wat als je bijvoorbeeld maar 70% werkplekken hebt voor 100% personeel? Wat ben je dan als werkgever verplicht te doen om die 30% onder te brengen (minder uiteraard, maar je begrijpt wat ik bedoel). Moet de thuiswerkplek vergoed worden? Wat zegt de Arbo-wet van het feit dat werk verschuift naar de iPad op de bank in de woonkamer? Dit zijn zaken die bedrijven toch wel bezighouden.
maandag, 27 februari, 2012 at 0:43
Leen,
Ik denk dat als je een andere situatie, een andere verhouding werkgever-werknemer weet te creëren (zie mijn reactie naar Albert), heel veel van dit soort problemen wegvallen, en heel veel wetgeving afgeschaft kan worden.Dat lijkt me aantrekkelijker dan weer nieuwe wetten.
We hebben het al heel lang over volwassen arbeidsverhoudingen, misschien wordt het wel hoog tijd om die dan nu ook te gaan realiseren. Arbeid wordt redelijk schaars, dus het evenwicht werkgever-werknemer wordt hersteld. Het momentum om zaken aan te pakken, en niet via wet, maar als partners, die geen bemoeizucht van de overheid nodig hebben.