Voor hoeveel Nederlanders is Het Nieuwe Werken weggelegd?
In mijn blog begin ik dit keer met het antwoord en dat is choquerend. Ik denk namelijk dat het voor 95 % van alle 7,5 miljoen werkenden mogelijk is. Als we met de ZZP-ers beginnen, hebben we al bijna 1 miljoen ‘Nieuwe Werkers’. Ze doen niet anders. Ze pakken ’s avonds hun zakelijke telefoon, want het kan een klant zijn. Ze hebben geen vakantiekaart, want waarom zou je die bijhouden? Parttime werken bestaat bij hun niet, ze werken als de klant er om vraagt. En zo kunnen we nog even doorgaan.
Maar dan onze loonslaven die elke maand een vast inkomen op hun rekening krijgen bijgeschreven. We delen ze graag in drie categorieën; zij die plaatsonafhankelijk kunnen werken, zij die tijdonafhankelijk kunnen werken en zij die dat beide kunnen.
Bereikbaar zijn
Onder plaatsonafhankelijk werken verstaan we (zoals het woord al zegt) dat je overal online kunt inloggen in de gegevens van je organisatie én kunt bellen met je collega’s en klanten. Over het algemeen is dit weggelegd voor de zogenaamde kenniswerkers, voor de denkers en bedenkers en voor mensen die (veel) bellen. Globaal gaat het om 40 % van alle Nederlandse werknemers. We zijn nu eenmaal een kennisland.
De belangrijkste voorwaarde is dat de werknemer constant bereikbaar is voor klanten of dat klanten een collega (met vergelijkbare kennis en/of ervaring) op elk gewenst moment kunnen bereiken. Door agenda’s te delen en goede onderlinge afspraken te maken, moet het mogelijk zijn veel meer dan 40 uur per week bereikbaar te zijn voor klanten, patiënten, studenten, afnemers, burgers en dergelijke. Hoezo vrijdagmiddag vrij? Dat is toch ook niet zo bij de brandweer, de benzinepomp en bij Albert Heijn? Hoewel er wat meer nodig is dan een laptop, een telefoon en een beveiligde verbinding, zijn dat wel de meest essentiële voorwaarden om HNW te kunnen omarmen.
Zelfroosteren
Tijdonafhankelijk werken is een ander fenomeen waar we minder ervaring mee hebben. Het principe is simpel. De leidinggevende bepaalt voor alle uren waarop de organisatie ‘open’ is voor haar klanten, studenten en dergelijke de minimale bezetting per functie die nodig is om de organisatie effectief te kunnen laten werken. In de horecasector is dat redelijk gebruikelijk. Tussen 18:00 uur en 19:00 uur x personen in de bediening, y personen in de keuken, tussen 19:00 uur en 20:00 uur a en b, et cetera.
Alleen geef je ze nu een laptop of iPad, stop je daar de gewenste roosterbezetting in en laat je ze intekenen op de roosters. Wie het eerst komt, die het eerst maalt. Betaal mensen alleen voor de gewerkte uren. Kom je mensen tekort, neem er dan extra aan of maak de onaantrekkelijke uren aantrekkelijk door ze extra te betalen, desnoods door de favoriete uren iets minder te betalen. Enkele busondernemingen werken zo met hun chauffeurs, enkele vliegtuigmaatschappijen met hun stewardessen en in ziekenhuizen is het op grote schaal mogelijk met verpleegkundigen en verzorgenden. Ook de thuiszorg leent zich uitstekend voor een dergelijke aanpak. Een tweede 40 % van alle Nederlandse werknemers kan zelfroosteren, want zo heet dat fenomeen.
Ik vroeg laatst op een symposium aan de zaal voorbeelden te noemen van functies waar dit absoluut niet kan. Het regende reacties. Bijzonder was alleen dat inzenders binnen enkele minuten onder de tafel werden gesabeld door zaalgenoten die hun voorstel meteen ontkrachten. Voor bijna alle functies is het mogelijk. Dus ook secretaresses, telefonisten, portiers, bewakers en kraamhulpen.
Denk in mogelijkheden
De derde categorie zijn de echte geluksvogels. Ze kunnen zowel plaats- als tijdonafhankelijk werken en ook die zijn er meer dan we denken. Bezoek anders maar eens één van onze congressen waarop u zult merken dat er door deelnemers wordt aangegeven dat er veel meer mogelijk is dan we in eerste instantie met zijn allen denken. Ook zij moeten vaak schakelen, maar dat gaat veel sneller als er enthousiaste HNW-fans bijeen zijn.
Innovatieve oplossingen
Tot slot nog een voorbeeld. Kom ik laatst door een glazen schuifpui een organisatie binnen en sta voor een levensgroot TV scherm waarop een aardige mevrouw me aankijkt en door de geluidsinstallatie vraagt “kan ik u helpen?”. Ik vroeg me enkele seconden af of ik iets tegen dat grote scherm terug moest zeggen, maar herstelde snel en vroeg naar degene bij wie ik moest zijn. Ik kreeg een keurig antwoord. Alleen ben ik nieuwsgierig en ik wilde meer van hun aanpak weten. De aardige mevrouw bediende op deze wijze samen met een collega zes schuifpui-ingangen.
Weet je wat zo bijzonder was? Achter in het beeld kroop haar jongste zoon in een grote box door het beeld. Zou ze nu ook nog thuiswerken? Technologisch geen enkel probleem zolang de kleine niet al te veel aandacht vraagt. Maar eer we zover zijn, zal er nog wel wat water door onze rivieren vloeien.
Bezoek de open HNW Events op 23-2 (Waterschap, Tiel), 22-3 (Wortell, Schiphol), 19-4 (AlleeWonen, Roosendaal), 3-5 (Parnassia Bavo, Den Haag), 31-5 (Waterschap, Tiel), 7-6 (Wortell, Schiphol)