Waarom het Het Nieuwe Werken zo’n moeilijke intrede in België kent

Door Dieter Segers van PANO-Solutions - 3 januari 2013
10 Reacties

Het Nieuwe Werken in BelgieIn Nederland is Het Nieuwe Werken al helemaal ingeburgerd, maar bij ons, de Belgen, is dit nog niet het geval. Een studie van Kluwer uit 2011 toonde aan dat slechts 42 procent van de Belgische respondenten gehoord had van Het Nieuwe Werken en bovendien maar 22 procent vindt dat zijn onderneming er klaar voor is. In Nederland was het begrip bij 96 procent van de respondenten bekend.

Holt België dan zo hard achteraan op het vlak van technologie? Hebben wij geen last van files? Blijft de Y-Generatie ten noorden van de landsgrens? Kenniseconomie, Work-Life balance, War4Talent? Nee, want al deze drijfveren (en alle andere) komen ook in België voor. Hoe komt het dan dat twee buurlanden met dezelfde taal zo ver van elkaar staan als het om de werkorganisatie gaat?

Noord

We zullen de oorzaak moeten gaan zoeken in de cultuurverschillen. Toen in de 16de eeuw de noordelijke Nederlanden zich afscheurden van het Katholieke Zuiden kozen zij (al dan niet bewust) voor een meer Angelsaksische cultuur, daar waar het zuiden onder de Spaanse en Roomse invloed bleef staan.

In het vrije Nederland was er ruimte voor handel, wat dan ook al snel de grootste specialiteit werd. Deze handelaars moesten goed ter taal zijn om hun waar aan de man te brengen, geen tijd er doekjes om te winden, maar directe communicatie. Rechtuit en mondig zijn was dus in de noordelijke cultuur een sterke eigenschap die werd aangemoedigd vanuit de opvoeding.

Zuid

In België was de samenleving veel hiërarchischer. De baas had het voor het zeggen, er moest keihard gewerkt worden, en weerwoord werd niet getolereerd. Dit is vandaag nog steeds zichtbaar op de werkvloer en verklaart waarom men in Nederland al enkele jaren eerder klaar was voor een coachende leider, die zijn personeel beoordeelt op vlak van hun resultaten en niet naar het aantal gepresteerde uren.

Vanuit deze katholieke invloed heeft België zich als een zeer statusgedreven maatschappij ontwikkeld. Een maatschappij waarin men hard moet knokken om hogerop te komen, om het vervolgens zo veel mogelijk aan de buitenwereld te laten zien. De Nederlandse Protestantse cultuur hecht veel meer waarde aan bescheidenheid en gelijkheid. Men houdt zijn luxe en welstand voor zich. Zij hechten dan ook minder waarde aan statussymbolen. Je ziet meteen de link naar het loslaten van zijn persoonlijk kantoor en de daaraan gekoppelde vierkante meters, parkeerplek, et cetera, waar men jaren voor heeft gewerkt en die het bewijs zijn van de status en talenten van de Belgische manager.

Leiderschap

De Belgische baas is vaak degene met de langste staat van dienst, de meeste successen op zijn portfolio en de beste kennis van het hele bedrijf. In Nederland moet een baas in de eerste plaats een goede leider zijn. Zijn taak is om het bedrijf en de medewerkers vooruit te laten gaan. Een goede leider blinkt niet uit door zijn kennis van zaken, maar door de kennis van de juiste specialisten, die zijn uitdagingen beter en efficiënter kunnen oplossen. Door zich te laten begeleiden naar een nieuwe manier van werken zal hij zijn bedrijf efficiënter laten werken en zijn werknemers gelukkiger maken. Hij komt hier als winnaar uit.

Kop in het zand voor Het Nieuwe WerkenIn het conservatieve België zal men echter veel afstandelijker reageren op dat externe advies. Niemand kent namelijk het bedrijf beter dan de baas, en als hij hulp moet inroepen, is dat een teken van falen – zeker als de externe experts komen vertellen dat de manier waarop de baas het vroeger deed beter kan. Om dit “gezichtsverlies” te vermijden, steekt de Belgische manager liever nog enkele jaren zijn hoofd in het zand.

Darwin

Al is het niet zo slecht als in de zwart-witte voorstelling hierboven. De laatste jaren vindt ook de Angelsaksische (en dus ook Nederlandse) cultuur zijn weg in België en begint men van noord naar zuid in te zien dat men de conservatieve manier van werken niet zal kunnen volhouden. In dit geval zal de natuurwet van Charles Darwin ook op het bedrijfsleven van toepassing zijn: zij die het hoogste vermogen tot aanpassing hebben, zullen automatisch hun overlevingskansen vergroten. Dankzij Het Nieuwe Werken zal het bedrijf deze flexibiliteit ook als troef in handen hebben.

Met PANO-Solutions hebben we het geluk gehad deze evolutie te ontdekken tijdens onze studies in Utrecht. We merkten dat dit nieuwe model veelbelovend was en brachten alles in gereedheid om, als de Belgische markt er klaar voor zou zijn, onze expertise met de Belgische bedrijven te kunnen delen. En we blijven de Nederlandse tendens goed in de gaten houden, zodat wij als Belgen goed zijn voorbereid op de komende vraag uit de markt.

Deel dit artikel met anderen
Dieter Segers - Innovative Office Specialist/ Eigenaar
Dieter Segers is een gepassioneerd ondernemer. Naast Het Nieuwe Werken probeert hij alle trends op het vlak van Facility Management bij te houden. Zijn liefde voor de werkomgeving vertaalt zich dan ook in verschillende verbintenissen binnen IFMA (International Facility Management Association) en het schrijven van artikelen over dit vak.
Wat zijn uw gedachten over dit onderwerp? Deel ze hieronder met andere lezers!

10 reacties


    Melle zegt:

    “In Nederland moet een baas in de eerste plaats een goede leider zijn.”

    Dat zal, maar dat is nog lang niet altijd het geval. Zeker binnen de overheid zijn jaarringen (binnen de betreffende organisatie als het kan) nog steeds belangrijk voor het verkozen worden tot leider. Bewijs? Lees eens een vacature voor teamleider. 5 jaar ervaring in een zelfde functie is meestal nog weinig als eis… 

    Marcel Appels zegt:

    Dieter, m.i. klopt je analyse met betrekking tot de Nederlandse situatie niet helemaal. In Nederland bestaat juist een Rijnlandse traditie (gebaseerd op Vakmanschap, Vertrouwen en Verbinding) die goed aansluit bij Het Nieuwe Werken. Een Angelsaksische managementstijl (gebaseerd op Command, Control en Communicatie) werkt juist contraproductief en sluit meer aan bij de situatie zoals je die in België beschrijft (sterke hiërarchie). Zie ook http://bit.ly/UImGT7 en http://bit.ly/uhpyP3.

    Bjorn zegt:

    De verwijzing naar ‘het conservatieve werken’ is niet correct! Het Nieuwe Werken is een andere manier van werken en staat helemaal niet tegenover een oude vorm van werken. Het verschil tussen België en Nederland is een verschil tussen arbeidscultuur en -regelgeving, maar er is even goed een verschil tussen Vlaanderen en Wallonië.

    Het verschil tussen België en Nederland is grotendeels een verschil van leiderschapsstijl en arbeidsrelatie en misschien  heeft de auteur wel gelijk om dit terug te brengen tot de Angelsaksische mentaliteit, maar hoe verklaart hij dan de interne Belgische verschillen?

      Dieter Segers zegt:

      Ik volg je gedeeltelijk Bjorn. HNW is inderdaad een evolutie van de ‘oude’ manier (zelf ben ik niet helemaal overtuigd van de term nieuw in de naam, maar bij gebrek aan beter-anders of slim vind ik ook niet dat-, en de beste bekendheid gebruik ik deze wel steeds) en in vele organisaties wordt het stap voor stap en dus zonder big bang doorgevoerd. Hier staat HNW inderdaad niet lijnrecht tegenover de oude manier. Ik heb echter al vele bedrijven bezocht (of zaakvoerders gesproken) waar HNW wel degelijk een copernicaanse revolutie zou teweegbrengen. En waar het vandaag niet in te beelden is dat er op zo een manier zou gewerkt worden. Dan dient men gewoon alle oude structuren te slopen en volledig opnieuw te starten. De case van FOD Sociale Zekerheid in België is hier een mooi (en vooral bekend) voorbeeld van.

      Wat betreft je opmerking over Vlaanderen en Wallonië is deze volledig terecht. Het is op verschillende vlakken duidelijk dat Vlaanderen meer onder Noordelijke (NL) invloed staat en Wallonië onder de Zuiderse (FR). Dit maakt het allemaal nog veel interessanter en misschien wel de basis voor een volgend artikel 🙂

    Roel Peeters zegt:

    Ik ben Vlaming en woon 10 jaar in Nederland, werkzaam als Microsoft Trainer. Ik blijf me inderdaad in hoge mate verbazen over de traagheid van digitalisering in België. Er worden nog heel wat dossiers handgeschreven in ziekenhuizen en toen ik 10 jaar geleden vertrok uit het Belgisch onderwijs zette men daar vraagtekens bij het belang van een netwerk op de school. Bijna niemand van mijn Vlaamse kenissen heeft thuis draadloos internet en vraagt zich zelfs af wat daar de meerwaarde van is. Het internet is er trouwens traag en abonnementen beperkt. Wat cultuurverschil betreft: een Vlaming houdt van bewezen formats en gevestigde waarden. Alles, ook popmuziek, radio- en televisieprogramma`s en onderwijsvernieuwing is eerst in Nederland van de grond gekomen en kritisch gevolgd door Vlaanderen; daarna overgenomen.
    Het grote voordeel in Vlaanderen: men duikt niet halsoverkop overal op. Traagheid wordt daardoor vaak degelijkheid. 

    Dieter,
    ik heb je artikel doorgezet naar mijn relaties.

      Rudy Debecker zegt:

      Roel,
      Ik weet niet in welke kennissenkring jij je zoal begeeft, maar mijn Vlaamse vrienden en kennissen hebben allemaal draadloos internet… Om maar te zeggen dat het er sterk op lijkt dat jij met de jaren gemuteerd bent in zo’n vooringenomen laatdunkende Nederlander, die zich graag minachtend uitlaat over die “kleine Belg”. Dergelijke zeldzame Noorderburen durven zich nog al eens te vergalopperen in het veralgemenen van hun eigen waarheid en onjuistheden. Geef mij dan toch maar liever het ‘trage’ België…  Trouwens, het economische nieuws dat af en toe vanuit het noordende grens overwaait  lijkt mij niet echt rooskleuriger dan dat van Vlaanderen/België. Misschien is het Nederlandse model van HNW dan toch niet zo efficiënt? Vernieuwen is per definitie niet hetzelfde als verbeteren, niet? Een oud gezegde geldt nog steeds: eerst denken, en dan pas doen.

        Roel Peeters zegt:

        Rudy,
        Ik begrijp niet waar je mijn laatdunkendheid vandaan haalt. Volgens mij heb ik ook geen enkele vooringenomen kritiek geuit. Intengendeel, mijn voorbeelden zijn objectief en mijn besluit is het voordeel van Vlaanderen. Precies zoals Pieter het zegt.

    Pieter Wierckx zegt:

    Reactie staat elders.

    Pieter Wierckx zegt:

    Ik ben als Nederlander (Belgische vader en op de grens wonend 🙂 ) bij verschillende initiatieven betrokken in België op het gebied van the New World Of Work (Het Nieuwe Werken). Natuurlijk zijn er cultuurverschillen met Nederland, maar dan vooral met het Nederland van “boven de rivieren”. De cultuurverschillen met het Nederlandse Brabant vallen wel mee. Er is meer uitleg en geduld nodig om ons te overtuigen en dat geldt ook voor de Belg. Ik heb daarmee inmiddels goede ervaringen en blijkbaar ook het begrip dat veranderen wat langzamer gaat. Dat is ook een voordeel voor ons. Door de voortvarendheid waarmee in Nederland Het Nieuwe Werken is ingevoerd zijn er ook fouten gemaakt. In die valkuilen hoeven wij niet meer te trappen. Meer info op http://www.innoverendwerken.nl

    Eric van Oevelen zegt:

    Eens met de reactie van Marcel Appels. Ik was even confuus en heb het nagezocht: Nederland heeft juist een ‘menselijker’ Europees of Rijnlands model waarvan meer vertrouwen in de medewerker en minder hiërarchische structuren enkele kenmerken zijn.