Waarom het niets wordt met Het Nieuwe Werken: keuzevrijheid (3)

In deel twee van dit blog legde ik uit dat Werken 3.0 de keuzevrijheid biedt die de nieuwe generatie professionals zal verlangen van organisaties waarvoor zij werkzaam willen zijn. En dat is ook precies de reden waarom het nu al nodig is dat organisaties gaan veranderen richting Werken 3.0: om straks een aantrekkelijke opdrachtgever te zijn voor de parels. Alleen zo kan de benodigde creativiteit en innovatie worden binnengehaald om concurrerend te zijn.

Werken 3.0 is een doel op langere termijn, geen kortetermijn-kostenbesparing. Het is een cultuurverandering binnen organisaties, geen nieuw speeltje van de HR-afdeling. Een cultuurverandering die er ook toe zal leiden dat afdelingen als HR zullen verdwijnen, omdat de zelforganisatie van de professionals deze taken als beloningen, aanname, beoordelingen en dergelijke ook zelf gaat vervullen.

Laten we realistisch zijn: zelforganiserende professionals die werken in zelfsturende teams, hebben straks alleen nog behoefte aan faciliterende backoffice-ondersteuning en dus aan de louter administratieve processen. En die zullen op den duur verdwijnen; ze kunnen immers volledig worden geautomatiseerd. Buurtzorg Nederland, met meer dan 5000 medewerkers, doet de totale backoffice met 6 mensen.

IT als trigger voor Werken 3.0?

Uiteraard zullen er organisaties zijn die gelet op het voorgaande zich afvragen of zij überhaupt moeten gaan denken aan Werken 3.0. Het antwoord is simpel: er is geen keus. De ontwikkelingen in Informatie Technologie zijn daar deels reden voor. De ontwikkelingen gaan dermate snel dat we inmiddels in het tijdperk van de ‘consumering van IT’ zijn aanbeland. Een tijdperk waarin de IT-ontwikkelingen niet meer hoofdzakelijk bedrijfsmatig zijn, maar gericht op het gebruik door consumenten. Consumenten pakken de elkaar razendsnel opvolgende ontwikkelingen op.

En doordat consumenten ook werknemers zijn, verwachten zij ook bij hun werkgever van deze mogelijkheden gebruik te kunnen maken, onafhankelijk van tijd, plaats, kanaal (e-mail, Twitter, Facebook, Google, et cetera), apparaat, toepassing (app) en uiteindelijk ook van de gegevens zelf (open data, big data). De personal cloud zal het device van de toekomst zijn, en dat is per definitie niet apparaat gebonden en buiten de muren van de organisatie.

Open en transparant

Het is de gebruiker die kiest. Dat impliceert dat de gesloten (IT-)omgevingen van organisaties, die gesloten zijn vanwege de control and command-cultuur, steeds meer moeten worden vervangen door open, transparante omgevingen. Control and command toepassen is in die sterk fluctuerende omgevingen steeds lastiger. En daarmee wordt de consumering van IT de trigger voor Werken 3.0.

Keuzevrijheid, dat is Werken 3.0

Niet verplicht thuiswerken, niet verplicht flexwerken, maar de wijze faciliteren waarop individuele gebruikers willen werken. En ja, dat kan ook zijn een vaste werkplek met vaste werktijden op een kantoor, op een Seats2Meet-locatie, thuis, een co-work-locatie of onderweg. Gebruikmakend van alle mogelijkheden die de personal cloud mogelijk maakt en van nieuwe mogelijkheden (Google Glass, BigData-toepassingen, domotica) die gaan komen.

‘Open’ is daarbij het sleutelwoord: geen bastions van gesloten systemen meer, met pasjes, moeilijke aanmeldprocessen of verplicht afgeschermde apparatuur, maar het delen van informatie in de cloud. Onmeetbaar voor command and control-systemen, gebaseerd op het vertrouwen in medewerkers dat zij verantwoordelijk en integer met het delen van informatie kunnen en willen omgaan. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat als medewerkers vertrouwen krijgen, zij veel verantwoordelijker omgaan met informatie dan wanneer zij door een command and control-omgeving worden gestuurd. Zij voelen zich dan niet meer verantwoordelijk.

Over muren heen

Open en transparant impliceert dat organisaties niet meer moeten proberen informatie binnen de muren van de organisatie te houden. Een tweet kan net zo belangrijk voor de organisatie zijn als een veld in een database; een Google Doc kan net zo veel – of meer – waarde hebben als een document in het eigen besloten systeem. Informatie gaat over de muren heen en de buitenwereld wordt één met de eigen systemen.

Het impliceert dat de besloten, afgeschermde gegevens silo’s, zoals die nu meestal in organisaties gerealiseerd zijn, moeten migreren naar open waar mogelijk, en anders: beveiligd waar nodig. En dit op haar beurt impliceert dat de op deze silo’s gebaseerde organisatiestructuren moeten mee veranderen: de verantwoordelijkheden verschuiven immers mee en zijn niet meer op traditionele hiërarchische wijze te controleren of sturen.

Het kan dus niet anders of organisaties zullen zich moeten aanpassen, en op basis van vertrouwen gaan werken met hun medewerkers.

Lees ook deel 1: de hype, en deel 2: Werken 3.0 van deze reeks van John Lasschuit. Volgende week het laatste deel over vertrouwen.