Wanneer stopt jouw werk?

22.28 uur. Ik zit in de trein op weg van Amsterdam naar Wageningen. Om me heen dutten medereizigers wat in, kijken een filmpje op hun iPad of lezen een boek. En ik tik in de trein dit blogje. Het idee sluimert al wat langer in mijn hoofd en nu komt het er uit. Een treinreis van een uur is hopelijk precies voldoende voor vijfhonderd woorden, want langer moet het zeker niet worden.

De techniek maakt het mij mogelijk om nu te werken. Want dat is toch echt wat het is. De batterij in mijn MacBook houdt het nog zeker drie uur vol en de wifi in de trein zorgt er zelfs voor dat ik dit blogje straks al online kan zetten. De cultuur in Nederland heeft het gebruik van laptops, smartphones en tablets ondertussen geaccepteerd, dus niemand om mij heen vindt het vreemd dat ik driftig zit te tikken. Ik vind het een zegen. De avond is mijn moment van creatie. Rust om mij heen en flink hard Jett Rebel op mijn headsetje.

Grens tussen werk en privé
Maar wanneer stopt het werk? Voorheen stopte het werk doordat er een fysieke barrière was, een duidelijke grens tussen werk en privé. Buiten kantoor was het werk afgelopen. Nu is dat wel anders. Door het nieuwe werken zijn de trein, keukentafel en zelfs het toilet verworden tot kantoorruimtes waar je kunt checken, reageren en plannen. Duitse bedrijven kwamen uitgebreid in de pers omdat zij hier paal en perk aan stellen. Na 17 uur gaat de mailserver domweg uit. Misschien wel de ultieme manier om de verantwoordelijkheid als goed werkgever te nemen. De intentie is goed, begrijp me niet verkeerd. Maar voor mij is dit toch echt een reflex uit het oude systeem, waarbij de almachtige, paternalistische werkgever moet zorgen voor zijn onwetende, willoze werknemers. Zo leren we dus nooit omgaan met de nieuw verworven vrijheid. En de echte die hard workaholic mailt trouwens rustig in de trein verder via zijn privé mailaccount; leest alsnog alle stukken voor de volgende dag op het toilet en zet zijn net aan de keukentafel getypte memo’s gewoon op Dropbox.

Autonomie
De grote belofte van technologie is autonomie. Zelf bepalen waar en wanneer je werkt. Maar bij deze vrijheid hoort ook een verantwoordelijkheid om te stoppen, om maat te houden. En het is nu precies die nieuwe maat die wij onszelf nog moeten aanmeten. Wat zijn de nieuwe etiquette, de nieuwe mores in organisaties over het gebruik van die nieuw verworven vrijheid? Daar kunnen organisaties, of zo je wilt de werkgever, bij helpen; door  mensen in de organisatie te helpen om samen nieuwe afspraken te maken vanuit de waarden die er toch al zijn. Samen gaan we dan naar een nieuw evenwicht. Voor zolang het duurt.

In mijn reis huiswaarts zijn de vijfhonderd woorden geschreven en schakel ik over van inspiratie en werk naar ontspanning en rust. Terwijl Eva Cassidy zachtjes in mijn oor zingt, leg ik mijn hoofd tegen het treinraam en dut even in op de cadans van de wielen over het spoor.