Wennen Aan Het Nieuwe Werken

Er zijn momenteel al zo’n 700.000 tot 800.000 freelancers of zzp’ers in Nederland actief. Met name de laatste jaren is dat aantal explosief gestegen, niet in de laatste plaats vanwege de hogere beloning die aan de opdrachtgever kan worden gevraagd. De vraag is of de huidige economische ontwikkelingen voor stagnatie in die groeicijfers gaan zorgen, of dat het aantal zzp’ers juist alleen maar gaat toenemen door Het Nieuwe Werken.

Zo’n 1 miljoen Nederlanders hebben ondertussen een profiel op Linkedin, dé professionele en zakelijke netwerksite. Zij doen dit met name om hun netwerk te onderhouden, maar ook om opdrachten te werven of om een nieuwe job te vinden. Met een totale beroepsbevolking van zo’n 8 miljoen zielen, wil dat zeggen dat 1 op de 8 hiermee actief is.

Op basis van deze cijfers zou je kunnen denken dat Het Nieuwe Werken zich nog in de voorlopersfase bevindt. Niet iedereen zal direct van deze manier van werken gebruik gaan maken. Er zijn immers functies, bedrijfstakken en werkmodellen die zich hier niet voor lenen. Het Nieuwe Werken is toch in de eerste plaats geschikt voor kenniswerkers.

Toch zijn er ook een aantal opmerking te maken over de theorieën over Werken 2.0. Het Nieuwe Werken gaat uit van

1. openheid, toegankelijkheid en transparantie
2. sociale interactie, uitgaande van mensen en onderlinge contacten en
3. de gebruiker centraal. Daar kunnen we vertrouwen en wederkerigheid aan toevoegen.

Maar niet iedere organisatie of bedrijfstak leent zich natuurlijk voor volledige openheid. Er zijn voorbeelden te bedenken van instanties of organisaties die met geheime zaken te maken hebben, of in ieder geval met informatie die maar voor een beperkt aantal mensen beschikbaar kan zijn.

Het is erg interessant om te filosoferen over de gevolgen van Het Nieuwe Werken. Welke invloed gaat dit hebben op organisaties en organisatievormen. Wie is of wordt opdrachtgever en betaalt de kenniswerkers als deze niet meer in een vaste structuur werken? Gaat daarmee ook de manier van belasting heffen veranderen? Welke organisaties en projecten komen in aanmerking voor Werken 2.0? Hoe ga je om met mensen die zich niet aan de spelregels houden van openheid, toegankelijkheid en transparantie of die misbruik maken van kennis?

Wat zijn de risico’s en bedreigingen van de openheid bij het werken via internet en social software en/of social networks. Is het niet naïef om kennis en informatie volledig vrij te geven? Hoe gaat men om met geheime of ‘classified’ informatie? Bij de overheid: welke gevolgen heeft dit voor de inrichting van de politiek en overheidsorganisaties? In het bedrijfsleven: als je je R&D vrijgeeft (zoals bijvoorbeeld P&G en BMW al gedaan hebben) hoe ga je dan om met concurrentie en/of bedrijfsspionage?

Toch hebben de ideeën rondom Het Nieuwe Werken en Web 2.0 me gegrepen. Het is nu eenmaal zo dat kennis en informatie via internet onbeperkt beschikbaar is of komt. Bovendien kun je via de sociale structuren van internet zaken veel sneller en efficiënter organiseren dan via logge, hiërchische structuren die gebaseerd zijn op controle, repressie en wantrouwen.

Het Nieuwe Werken zal in de praktijk een steeds grotere rol gaan spelen, naarmate meer mensen ermee in aanraking komen en gebruik maken van de mogelijkheden. Dat zal eisen stellen aan organisaties en de manier waarop zij het werk en hun structuur inrichten. Bovendien is het geen kwestie van een hype die wel weer overwaait. Zoals Davied van Berlo in zijn boek Ambtenaar 2.0 schrijft:

Naarmate de maatschappij meer gaat werken volgens de principes van Web 2.0, zullen organisaties ook op die manier moeten gaan werken. Dat is geen kwestie van kiezen, het overkomt je. En anders gebeurt het, zonder je!