Wie is er verantwoordelijk?!

Prins Friso’s medische toestand is ten tijde van dit schrijven nog onduidelijk. Maar één ding staat wel vast: iemand dient verantwoordelijk gehouden te worden. De schuldvraag dwaalt al rond als Magere Hein. Klaar om een familievriend van een vrij en gezond leven te beroven. En zo wordt het menselijk leed direct opzij geschoven door een geconditioneerde reactie van verwijt, schuld en verantwoordelijkheid.

Negatieve invloed

Verantwoordelijkheid is één van de minst erkende oorzaken van ziekteverzuim, miscommunicatie en gebrekkig leiderschap. En dus zoom ik in mijn werk vrij snel erop in. Ik blijf namelijk ondervinden wat dit veelgebruikte woord met ons doet. Als privépersoon en als professional. Het creëert een kunstmatige interne druk die een negatieve invloed heeft op onze output. Geen wonder! Zoek het woord eens op in één van de vele woordenboeken en je stuit op ‘rekenschap’, ‘aansprakelijkheid’, ‘plicht’ en ‘schuld’. Ik moet de eerste nog tegenkomen die bij al deze begrippen een positief gevoel krijgt.

Controle

Verantwoordelijkheid is simpelweg een poging tot controle. We denken dat het ons beschutting kan bieden tegen een windvlaag van emotionele chaos. Ironisch genoeg kan geen enkele vorm van aansprakelijkheid het leed voorkomen zoals dat is geschied in Oostenrijk. Het leven beschikt namelijk zelf over geboorte en dood, over welzijn en ongeval. Het kan zonder onze input van controle en verantwoordelijkheid al wreed genoeg zijn. Waarom zouden we er nog een schep repercussie bovenop willen doen?

Moeten

Helaas is verantwoordelijkheid ons met de paplepel ingegoten. En omdat het een rol speelt in alles wat we doen, beginnen we ons angstvallig in te dekken. De slipstream van innerlijke spanning nemen we op de koop toe en dat wordt gereflecteerd door het constante gebruik van het woord ‘moeten’. Met als gevolg dat we ons als partner, vriend, collega of leidinggevende niet langer vrij weten te bewegen in de grillige schoonheid en wreedheid van het leven. We raken de verbinding met onszelf kwijt en kloppen dan bij ondergetekende aan om weer een authentieke beleving voor werk en vrije tijd te hervinden.

Wat heeft dit met Het Nieuwe Werken te maken?

Alles! In 1997 ben ik afgestudeerd op het nog onontgonnen gebied van Flexibilisering van de arbeid. Sindsdien heb ik alle ontwikkelingen richting Het Nieuwe Werken op de voet gevolgd. Ik hoopte op een innovatieve manier van samenwerken die geleid zou worden door de gepassioneerde keuze van ieder individu. Want waarom zou je voor een structuur kiezen die je voor langere tijd bindt aan iets waar je niet met ziel en zaligheid energie in steekt? Dat komt niemand ten goede; het is niet effectief, zeker niet efficiënt en – zoals inmiddels blijkt – niet duurzaam. Maar helaas wordt de communicatie onder de vlag van Het Nieuwe Werken ook gekleurd door woorden als ‘verantwoordelijkheid’, ‘meetbaarheid’ en ‘aansprakelijkheid’. Ik verdenk ons ervan een nieuw sausje gegoten te hebben over dat wat in 1997 al bedorven was.

Schimmenspel

Als we echt een Nieuw Werken willen omarmen dat past in deze tijd van transparantie en authenticiteit, waarom dan niet gewoon eerlijk zijn? Eerlijk zijn begint bij het benoemen van onze emotionele ervaring. We zijn bang voor controleverlies, we zijn bang voor de mentale, emotionele en fysieke pijn die daar het gevolg van kan zijn. Da’s alles. En om ons ware gezicht niet te hoeven tonen, verschuilen we ons achter een schimmenspel van schuld, plicht en aansprakelijkheid. Zo hoeven we niet de verbinding aan te gaan met de rauwe emotionele realiteit die het leven privé of zakelijk in ons schoot werpt.

Positieve effecten van chaos

Mocht je dit herkennen en durven te erkennen in jezelf, dan creëer je een opening voor bewuste keuze. Als ik een suggestie mag doen: in plaats van te kiezen voor de bekende schuldvraag, kies eens voor de ervaring van mentale, emotionele en fysieke chaos. Het leven is vaak onberekenbaar, maar in zekere zin ook voorspelbaar: niets is namelijk blijvend! Dat is ook zo voor onze ervaring van immaterieel en materieel leed dat bij die chaos hoort. Het komt en gaat. Er valt in die zin niets te controleren of verantwoordelijk te houden.

Energie kan daarmee gericht worden op zaken die zowel in de privésfeer als op het werk een gezonde basis vormen: passie, compassie en emotionele verbinding. Je mag mij verantwoordelijk houden voor alle positieve effecten!